Για να συμβάλει στην αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνικών ζημιών που προκλήθηκαν από την πανδημία του κορονοϊού, στην επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ανάκαμψης και στην προστασία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε στις 27 Μαΐου 2020 ένα σημαντικό σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη, το οποίο βασίζεται στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει ο προϋπολογισμός της ΕΕ.
Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει ένα νέο μέσο ανάκαμψης, το Next Generation EU, στο πλαίσιο ενός ανανεωμένου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση των διαθέσιμων κονδυλίων ώστε να στηριχθούν γεωργοί και αγροτικές περιοχές, καθώς και ο αλιευτικός τομέας, για την ανάκαμψη και την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και ειδικότερα της νέας στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της νέας στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα.
1) Ποια είναι η νέα πρόταση της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) κατά την περίοδο 2021-2027;
Στο πλαίσιο του Next Generation EU, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κατά 15 δισ. EUR (16,5 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές) ώστε να στηριχθούν οι αγροτικές περιοχές για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Οι αγροτικές περιοχές θα έχουν ζωτικό ρόλο στην υλοποίηση της πράσινης μετάβασης. Η χρηματοδότηση αυτή θα τις βοηθήσει να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον που τίθενται με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη νέα στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Στο πλαίσιο ενός ενισχυμένου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) της ΚΓΠ θα αυξηθεί κατά 4 δισ. EUR (4,5 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές), ενώ το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) της ΚΓΠ θα αυξηθεί κατά επιπλέον 5 δισ. EUR (5,6 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές). Επιπρόσθετα, η Επιτροπή έχει προτείνει την αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» σε 94,4 δισ. EUR ώστε να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή στήριξη για δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της υγείας και του κλίματος.
2) Πόσο μεγάλα είναι αυτά τα ποσά συγκριτικά με την πρόταση του 2018 σε σταθερές και τρέχουσες τιμές;
Με την αναθεωρημένη πρότασή της για το ΠΔΠ, που υπέβαλε στις 27 Μαΐου 2020, η Επιτροπή προτείνει συνολική χρηματοδότηση για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) ύψους 348,3 δισ. EUR σε σταθερές τιμές (391,4 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές). Αυτό το συνολικό ποσό αποτελεί το άθροισμα των 258,3 δισ. EUR (290,7 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές) για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ – άμεσες ενισχύσεις και σχετικές με την αγορά δαπάνες) και των 90 δισ. EUR (100,7 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές) για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
Όπως περιγράφεται στην πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή το 2018 για τη μελλοντική ΚΓΠ, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μεταξύ άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης έως και το 15 % των κονδυλίων της ΚΓΠ που τους αναλογούν. Με τη δυνατότητα αυτή θα μπορούν να προσαρμόσουν καλύτερα την πολιτική στις προτεραιότητες του γεωργικού τους τομέα.
Το 2018, η Επιτροπή είχε προτείνει προϋπολογισμό ύψους 365 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές για την ΚΓΠ, εκ των οποίων 286,2 δισ. EUR για το ΕΓΤΕ και περίπου 78,8 δισ. EUR για το ΕΓΤΑΑ. Ως τρέχουσα γραμμή βάσης της ΚΓΠ, τα κονδύλια της ΚΓΠ για το 2020 για την ΕΕ των 27 (άρα χωρίς να υπολογίζονται τα κονδύλια για το Ηνωμένο Βασίλειο) χρησιμοποιείται ως αναφορά και επταπλασιάζεται ώστε να αντιστοιχεί στα επόμενα επτά έτη του δημοσιονομικού πλαισίου: με τον τρόπο αυτό η γραμμή βάσης ανέρχεται σε 382,5 δισ. EUR.
Κατά συνέπεια, η αναθεωρημένη πρόταση για το ΠΔΠ όσον αφορά την ΚΓΠ, η οποία ανέρχεται σε 391,4 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές, αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 7 % της πρότασης του 2018, η οποία ανερχόταν σε 365 δισ. EUR, και αύξηση κατά 2 % σε σύγκριση με τη γραμμή βάσης (δηλαδή τη διατήρηση των κονδυλίων για την ΕΕ των 27 για το 2020 στα σημερινά επίπεδα κατά την περίοδο 2021-2027). Σε τιμές 2018, αυτή η πρόταση αντιστοιχεί σε 348,3 δισ. EUR, ή αλλιώς σε αύξηση επίσης κατά 7 % της πρότασης του 2018, η οποία ανερχόταν σε 324,3 δισ. EUR, και αύξηση κατά 2 % σε σύγκριση με τη γραμμή βάσης (δηλαδή τη διατήρηση των κονδυλίων για την ΕΕ των 27 για το 2020 στα σημερινά επίπεδα κατά την περίοδο 2021-2027).
Για λόγους διαφάνειας, η ανακοίνωση της προηγούμενης εβδομάδας για το ΠΔΠ αναφέρει αυτά τα ποσά και σε τρέχουσες τιμές και σε τιμές 2018.
Σύνοψη των προτεινόμενων κονδυλίων της ΚΓΠ για την περίοδο 2021-2027
|
(σε εκατ. EUR) |
Τρέχουσες τιμές |
Τιμές 2018 |
|
ΕΓΤΕ |
290702 |
258251 |
|
ΕΓΤΑΑ |
84255 |
75013 |
|
ΕΓΤΑΑ – Next Generation EU |
16483 |
15000 |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
391440 |
348264 |
3) Διατηρείται η προβλεπόμενη στην πρόταση του 2018 ευελιξία μεταξύ των πυλώνων της ΚΓΠ;
Όπως περιγράφεται στην πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή το 2018 για τη μελλοντική ΚΓΠ, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μεταξύ άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης έως και το 15 % των κονδυλίων της ΚΓΠ που τους αναλογούν. Με τη δυνατότητα αυτή θα μπορούν να προσαρμόσουν καλύτερα την πολιτική στις προτεραιότητες του γεωργικού τους τομέα και να υλοποιήσουν καλύτερα τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας.
4) Και τα ποσοστά συγχρηματοδότησης για την αγροτική ανάπτυξη;
Τα ποσοστά συγχρηματοδότησης για την αγροτική ανάπτυξη σύμφωνα με την αναθεωρημένη πρόταση παραμένουν αυτά που προτάθηκαν τον Μάιο του 2018: 70 % για λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, POSEI και νησιά του Αιγαίου Πελάγους· 43 % για άλλες περιφέρειες· 65 % για γεωργοπεριβαλλοντική στήριξη· 80 % για ορισμένα είδη στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης (π.χ. LEADER)· 100 % για ποσά που μεταφέρονται από άμεσες ενισχύσεις.
5) Πώς θα λειτουργήσουν οι δαπάνες στο πλαίσιο του Next Generation EU; Θα ισχύσουν προϋποθέσεις; Ή θα διέπονται από γενικούς κανόνες αγροτικής ανάπτυξης;
Οι αγροτικές περιοχές θα έχουν ζωτικό ρόλο στην υλοποίηση της πράσινης μετάβασης και την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Ευρώπης για το κλίμα και το περιβάλλον. Η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κατά 15 δισ. EUR στο πλαίσιο του Next Generation EU, ώστε να στηριχθούν οι γεωργοί και οι αγροτικές περιοχές για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, και ιδίως για να στηριχθεί η επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της νέας στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της νέας στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα.
Σε αυτήν τη μετάβαση, ζωτικό ρόλο θα έχουν τα στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ. Στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκρινίζουν τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να επιτύχουν αυτούς τους διάφορους στόχους, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής ανάκαμψης, και να εξασφαλίσουν ότι οι γεωργοί τους πληρούν όλες τους τις απαιτήσεις σε σχέση με το περιβάλλον και το κλίμα. Επίσης, θα αναλύεται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο θα χρησιμοποιούν χρηματοδότηση και από τους δύο πυλώνες της ΚΓΠ για τη στήριξη της στρατηγικής τους. Θα καθορίζονται και θα αξιολογούνται μετρήσιμοι στόχοι κάθε έτος για την αποτίμηση της προόδου. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: Η συμβατότητα της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ με τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας.
6) Πώς θα διατεθεί η χρηματοδότηση της ΚΓΠ; Πώς κατανέμονται τα κονδύλια ανά κράτος μέλος;
Όσον αφορά τον πρώτο πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής, η πρόταση της Επιτροπής για το ΠΔΠ αναφέρει τα ετήσια ποσά χρηματοδότησης που θα είναι διαθέσιμα. Τα κονδύλια αυτά θα χρησιμοποιηθούν πρωτίστως για τις άμεσες ενισχύσεις προς τους γεωργούς, συμπεριλαμβανομένων των οικολογικών προγραμμάτων, καθώς και για σχετικές με την αγορά δαπάνες, όπως τα εθνικά προγράμματα στήριξης του αμπελοοινικού τομέα, η στήριξη οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, τα προγράμματα για τα σχολεία, η στήριξη των εξόχως απόκεντρων περιοχών και των μικρών νησιών του Αιγαίου, οι δράσεις γεωργικής πληροφόρησης κ.λπ.
Για τον δεύτερο πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής, στη δέσμη για το ΠΔΠ καθορίζονται τα ετήσια ποσά που θα είναι διαθέσιμα. Τα επιπλέον 15 δισ. EUR για τις αγροτικές περιοχές στο πλαίσιο του Next Generation EU θα προστεθούν στα κονδύλια των κρατών μελών για τα έτη 2022 έως 2024, αναλογικά με τα κονδύλια για την αγροτική ανάπτυξη που προτάθηκαν το 2018.
7) Οι προτάσεις του 2018 για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ είναι συμβατές με την Πράσινη Συμφωνία;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να αξιολογήσει τη συμβολή της ΚΓΠ (πρόταση του 2018) στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Στις 20 Μαΐου η Επιτροπή δημοσίευσε την αξιολόγησή της (μαζί με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα). Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:
- Η πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ είναι συμβατή με την Πράσινη Συμφωνία και τις σχετικές στρατηγικές της, όπως η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, και έχει τις δυνατότητες να εξυπηρετήσει τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας.
- Ωστόσο, η ικανότητα της μελλοντικής ΚΓΠ να εξυπηρετήσει τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας εξαρτάται από διάφορες πτυχές, οι οποίες κυμαίνονται από τη διάθεση επαρκούς ποσοστού του προϋπολογισμού της ΕΕ για κάθε πυλώνα της ΚΓΠ έως τις βασικές διατάξεις της πρότασης της Επιτροπής, οι οποίες πρέπει να διατηρηθούν στην τελική νομοθεσία της ΚΓΠ, όπως θα συμφωνηθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι βασικές αυτές διατάξεις περιλαμβάνουν ιδίως:
- μια κατάλληλη αρχή περί «μη οπισθοδρόμησης» που θα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επιδεικνύουν, στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ, υψηλότερες φιλοδοξίες από ό,τι σήμερα όσον αφορά τους στόχους που αφορούν το περιβάλλον και το κλίμα·
- ένα φιλόδοξο σύστημα αιρεσιμότητας με το οποίο θα διατηρούνται βασικά πρότυπα (ιδίως για την αμειψισπορά, την κάλυψη του εδάφους, τη διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων, τις γεωργικές εκτάσεις που διατίθενται για μη παραγωγικές περιοχές ή στοιχεία)·
- υποχρεωτικά οικολογικά προγράμματα·
- οριοθετημένες δαπάνες για το περιβάλλον και το κλίμα ύψους 30 % του προϋπολογισμού αγροτικής ανάπτυξης για κάθε στρατηγικό σχέδιο για την ΚΓΠ, εκτός από ενισχύσεις για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, καθώς και οριοθέτηση των τομεακών παρεμβάσεων·
- απαιτήσεις συλλογής δεδομένων και κοινές προσεγγίσεις όσον αφορά τα δεδομένα μεταξύ των διαφόρων πολιτικών·
- διατάξεις για τη βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων·
- Ορισμένες βελτιώσεις στην τελική νομοθεσία της ΚΓΠ θα καλύψουν τα κενά που εντοπίστηκαν και θα ενισχύσουν τα τελικά νομικά κείμενα της ΚΓΠ ώστε να βοηθηθεί η υλοποίηση των φιλοδοξιών της Πράσινης Συμφωνίας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
- ελάχιστες οριοθετημένες δαπάνες για οικολογικά προγράμματα και πρόσθετες ενδείξεις όσον αφορά τις γεωργικές πρακτικές που θα ήταν δυνατό να στηριχθούν από οικολογικά προγράμματα·
- ενσωμάτωση στην ΚΓΠ των σχετικών στοιχείων της νομοθεσίας για την καλή μεταχείριση των ζώων και τη μικροβιακή αντοχή, π.χ. στο παράρτημα XI·
Τα συμπεράσματα αυτά θα αποτελέσουν για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον γνώμονα κατά τη διάρκεια των μελλοντικών διαπραγματεύσεων για την ΚΓΠ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
8) Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική ΚΓΠ;
Οι προτάσεις της Επιτροπής για την ΚΓΠ βρίσκονται στο στάδιο νομοθετικής επεξεργασίας από τους συννομοθέτες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο). Είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί η επεξεργασία το συντομότερο δυνατόν για να διασφαλιστεί σαφήνεια και ασφάλεια τόσο για τους γεωργούς όσο και για τις εθνικές διοικήσεις.
9) Ποια είναι η νέα πρόταση της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας κατά την περίοδο 2021-2027;
Στο πλαίσιο ενός ενισχυμένου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) θα αυξηθεί κατά 500 εκατ. EUR ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα του αλιευτικού τομέα και να δημιουργηθούν οι αναγκαίες δυνατότητες για τη διαχείριση κρίσεων. Πρόκειται για αύξηση άνω του 8 % σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό που είχε αρχικά προταθεί για το ΕΤΘΑ το 2018.
Το σύνολο της χρηματοδότησης του ΕΤΘΑ θα εξακολουθήσει να προάγει την επίτευξη των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής. Η επίτευξη βιώσιμης αλιείας αποτελεί επένδυση στην ανθεκτικότητα του τομέα στην ΕΕ, καθώς και στο μέλλον των απασχολούμενων στον τομέα.
Το ΕΤΘΑ θα εξακολουθήσει να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για το 2030.
10) Πού θα διατεθεί η πρόσθετη χρηματοδότηση;
Όταν εγκριθεί το ΕΤΘΑ για την επόμενη περίοδο δημοσιονομικού προγραμματισμού, η πρόσθετη χρηματοδότηση θα τροφοδοτήσει τα προγράμματα ΕΤΘΑ των κρατών μελών και θα υπηρετεί τους στόχους του σχεδίου ανάκαμψης, το οποίο αποσκοπεί στην αποκατάσταση των βραχυπρόθεσμων ζημιών από την κρίση με βιώσιμο τρόπο. Η πρόσθετη χρηματοδότηση αναμένεται ότι θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς και ότι θα δημιουργήσει τις δυνατότητες για τη διαχείριση κρίσεων, μεταξύ άλλων καθιστώντας την αλιεία περισσότερο βιώσιμη.
11) Ποιους στόχους επιδιώκει να επιτύχει το μελλοντικό ΕΤΘΑ;
Σύμφωνα με τις αρχές της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, στόχος του ΕΤΘΑ για την περίοδο 2021-2027 θα εξακολουθήσει να είναι:
- να διασφαλίζει βιώσιμη διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων και να περιορίζει τις αρνητικές επιπτώσεις από τις αλιευτικές δραστηριότητες στο θαλάσσιο οικοσύστημα·
- να δημιουργεί συνθήκες για οικονομικά βιώσιμο και ανταγωνιστικό τομέα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, συμβάλλοντας έτσι στην επισιτιστική ασφάλεια της Ένωσης·
- να συμβάλλει σε ένα δίκαιο επίπεδο ζωής για όσους εξαρτώνται από αλιευτικές δραστηριότητες, και ιδίως από την αλιεία μικρής κλίμακας·
- να προωθεί δραστηριότητες παράκτιας αλιείας·
- να βελτιώνει την αλυσίδα αξίας και την ποιότητα των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας·
- να λαμβάνει υπόψη το συμφέρον τόσο των καταναλωτών όσο και των παραγωγών·
- να ενισχύει την ανάπτυξη μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και να προάγει την ευημερία των παράκτιων κοινοτήτων·
- να ενισχύει τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών και να διασφαλίζει ασφαλείς, προστατευόμενες, καθαρές θάλασσες και ωκεανούς που υπόκεινται σε βιώσιμη διαχείριση.
12) Πώς λειτουργεί το ΕΤΘΑ;
Το Ταμείο χρησιμοποιείται για τη συγχρηματοδότηση έργων, μαζί με εθνική χρηματοδότηση. Σε κάθε κράτος μέλος διατίθεται ένα μερίδιο από τον συνολικό προϋπολογισμό του Ταμείου, με βάση το μέγεθος του αλιευτικού του κλάδου. Στη συνέχεια, κάθε κράτος μέλος καταρτίζει πρόγραμμα στο οποίο εμφανίζεται το πώς προτίθεται να δαπανήσει τα κονδύλια. Όταν η Επιτροπή εγκρίνει αυτό το πρόγραμμα, εναπόκειται πλέον στις εθνικές αρχές να αποφασίσουν ποια έργα θα χρηματοδοτηθούν. Οι εθνικές αρχές και η Επιτροπή έχουν από κοινού την ευθύνη εκτέλεσης του προγράμματος.
13) Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις για το μελλοντικό ΕΤΘΑ;
Η πρόταση της Επιτροπής για το ΕΤΘΑ βρίσκεται στο στάδιο νομοθετικής επεξεργασίας από τους συννομοθέτες (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο). Οι τριμερείς διάλογοι ξεκίνησαν στα τέλη του 2019 και βρίσκονται σε εξέλιξη. Είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί η επεξεργασία το συντομότερο δυνατόν για να διασφαλιστεί σαφήνεια και ασφάλεια για τον τομέα της αλιείας, τον τομέα της υδατοκαλλιέργειας, αλλά και για τις εθνικές διοικήσεις.
