Έντονες συζητήσεις έχουν προκαλέσει στη διεθνή κοινότητα οι αποκαλύψεις για τα Pandora Papers, καθώς αποκαλύπτεται ότι δεκάδες πολιτικοί και καλλιτέχνες διατηρούν λογαριασμούς σε υπεράκτιες επιχειρήσεις, εξασφαλίζοντας φοροαποφυγή εκατομμυρίων δολαρίων.
Τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά, αφού πολύ ιστάμενα πρόσωπα στον χώρο της πολιτικής σχετίζονται με υπεράκτιες εταιρείες. Η έρευνα διεξήχθη από το διεθνές δίκτυο International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), ενώ συμμετείχαν δημοσιογράφοι από 150 μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο.
Οι αποκαλύψεις
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρώην Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, είχε αγοράσει από κοινού με την σύζυγό του μία υπεράκτια εταιρεία ακινήτων από την οικογένεια του Ζάγιεντ μπιν Ρασίντ αλ Ζαγιάνι, υπουργού Βιομηχανίας και Τουρισμού του Μπαχρέιν, με αποτέλεσμα να γίνουν ιδιοκτήτες ακινήτου αξίας 8,8 εκατομμυρίων δολαρίων (7,6 εκ. ευρώ), αποφεύγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να πληρώσουν φόρους συνολικού ύψους 400.000 δολαρίων. Ωστόσο, η οικογένεια του Τόνι Μπλερ και εκείνη του Ζαγιέντ μπιν Ρασίντ αλ Ζαγιάνι ισχυρίζονται ότι δεν είχε γνώση της εμπλοκής του άλλου. Σήμερα η εν λόγω εταιρεία έχει αναστείλει τη λειτουργία της.
Μία άλλη αποκάλυψη αφορά τον Πρόεδρο της Τσεχίας, Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος παρότι εξελέγη με κεντρικό σύνθημα την καταπολέμηση της διαφθοράς, φέρεται να είναι αναμεμειγμένος με σχετικές δοσοληψίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο Αντρέι Μπάμπις διοχέτευσε 22 εκατομμύρια δολάρια σε δίκτυο εταιρειών το 2009, ώστε να αγοράσει μία έπαυλη κοντά στην Κυανή Ακτή, η οποία μεταξύ άλλων διαθέτει δύο πισίνες και ιδιωτικό κινηματογράφο. Μάλιστα, η ιστοσελίδα Investigace.cz σημειώνει ότι τα συγκεκριμένα ακίνητα δεν περιλαμβάνονταν στη δήλωση περιουσιακών στοιχείων του ίδιου.
Άλλο όνομα στη λίστα είναι ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος κατείχε μερίδιο στις Παρθένες Νήσους. Παράλληλα, ο ίδιος πούλησε το μερίδιό του του στην εταιρεία Maltex στον στενό φίλο και συνεργάτη του Σεργκέι Σεφίρ, ένα μήνα πριν από τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2019.
Η λίστα περιλαμβάνει πολιτικούς και εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ένα τέτοιο όνομα είναι ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενιάτα, γόνος πολιτικής δυναστείας που εξελέγη με «σημαία» την καταπολέμηση της διαφθοράς, ο οποίος φέρεται ως ιδιοκτήτης – μαζί με τη μητέρα του – κρυφής εταιρείας στον Παναμά.
Ακόμα, ο εμίρης του Κατάρ, Χαμάντ Μπιν Καλίφα Αλ Θανί, φέρεται να χρησιμοποιεί offshore εταιρείες για τον έλεγχο του πλούτου του.
Επιπλέον, τα Pandora Papers προχωρούν σε αποκαλύψεις και για ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου, ένα εκ των οποίων είναι η τραγουδίστρια Σακίρα.
Από την πλευρά του, ο δικηγόρος της δηλώνει πάντως ότι όλοι οι λογαριασμοί της Σακίρα έχουν δηλωθεί.
Επίσης, ο Τούρκος επιχειρηματίας Ερμάν Ιλιτσάκ, φέρεται να συνδέεται με δύο υπεράκτιες εταιρείες, οι οποίες όμως είχαν καταχωρηθεί στο όνομα της μητέρας του το 2014. Σημειώνεται ότι ο όμιλος Ronesans, ιδιοκτησίας Ιλιτσάκ, είχε αναλάβει να κατασκευάσει μεταξύ άλλων το περίφημο προεδρικό ανάκτορο του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, Γκάμπριελ Τσούκμαν, είπε ότι το 10% του παραγόμενου πλούτου παγκοσμίως βρίσκεται σε φορολογικούς παραδείσους.
Ο ΟΟΣΑ, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2020, σημειώνει ότι ο κρυμμένος πλούτος φτάνει τα 11,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
