Σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από Β1 σε Ba3 προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, σε μια κίνηση-έκπληξη.
Οι βασικότερες αιτίες για την αξιολόγηση του οίκου ήταν οι εξής:
«1. Οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις υποστηρίζουν τη βελτίωση της θεσμικής ισχύος και έχουν ήδη επιφέρει σημαντική πρόοδο σε τομείς όπως η φορολογική διοίκηση, η συμμόρφωση και η καταπολέμηση της διαφθοράς. Κατά την άποψη του οίκου, ο κίνδυνος αναστροφής αυτών των σημαντικών βελτιώσεων είναι χαμηλός.
2. Οι προοπτικές ανάπτυξης της χώρας τα επόμενα χρόνια είναι θετικές παρά τις αρνητικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας, ιδίως στον τομέα του τουρισμού. Η οικονομία της Ελλάδας θα ωφεληθεί από τις συνεχείς προσπάθειες για βελτίωση του επενδυτικού κλίματος σε συνδυασμό με τις εισροές των πολύ σημαντικών ευρωπαϊκών κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι ευνοϊκές προοπτικές ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την επιστροφή σε μια συνετή δημοσιονομική θέση, θα οδηγήσουν σε σταδιακή αντιστροφή της τάσης του δημόσιου χρέους. Επιπλέον, η Ελλάδα επωφελείται από την πολύ ευνοϊκή δομή του χρέους και τις χαμηλές αποδόσεις».
Σύμφωνα με τον Moody’s, οι σταθερές προοπτικές δείχνουν ότι θα απαιτηθεί λίγος χρόνος πριν τα οφέλη των θεσμικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ενσωματωθούν πλήρως και είναι ορατά. Ταυτόχρονα, ο τραπεζικός κλάδος χρειάζεται να εντείνει τις προσπάθειες για την βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού του.
Ακόμα, ο οίκος αξιολόγησης τονίζει την σημασία των μεταρρυθμίσεων για την είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε μακροχρόνια αναπτυξιακή τροχιά, σημειώνοντας: «Οι βελτιώσεις στα θεσμικά όργανα και στη διακυβέρνηση της Ελλάδας είναι ορατές σε τομείς όπως η ανεξάρτητη διοίκηση εσόδων, με αποτέλεσμα υψηλότερα φορολογικά έσοδα και βελτιωμένη συμμόρφωση. Η συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έχει θετικές επιπτώσεις στη φορολογική συμμόρφωση καθώς και στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και συμβάλλει στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προς μια πιο συστημική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων (NPEs) μέσω του Hercules Asset Protection Scheme (APS), καθώς και ένα νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στη αρχή του επόμενου έτους.
Οι μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα συνεχίζονται, παράλληλα με περαιτέρω μέτρα για την ευθυγράμμιση της ποιότητας και του επαγγελματισμού της δημόσιας διοίκησης με τους Ευρωπαίους ομολόγους. Συνολικά, αυτές οι μεταρρυθμίσεις βοηθούν στην αντιμετώπιση των παραγόντων της οικονομικής κρίσης και του χρέους της Ελλάδας την τελευταία δεκαετία.
Οι βελτιώσεις στα θεσμικά όργανα και στη διακυβέρνηση της Ελλάδας είναι ορατές σε τομείς όπως η ανεξάρτητη διοίκηση εσόδων, με αποτέλεσμα υψηλότερα φορολογικά έσοδα και βελτιωμένη συμμόρφωση. Η συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έχει θετικές επιπτώσεις στη φορολογική συμμόρφωση καθώς και στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και συμβάλλει στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προς μια πιο συστημική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων (NPEs) μέσω του Hercules Asset Protection Scheme (APS), καθώς και ένα νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στη αρχή του επόμενου έτους. Οι μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα συνεχίζονται, παράλληλα με περαιτέρω μέτρα για την ευθυγράμμιση της ποιότητας και του επαγγελματισμού της δημόσιας διοίκησης με τους Ευρωπαίους ομολόγους. Συνολικά, αυτές οι μεταρρυθμίσεις βοηθούν στην αντιμετώπιση των παραγόντων της οικονομικής κρίσης και του χρέους της Ελλάδας την τελευταία δεκαετία.
Ενώ θα χρειαστεί δέσμευση για πολλά χρόνια για να αποκομίσουμε τα πλήρη οφέλη των θεσμικών αλλαγών που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, αυτές οι βελτιώσεις αρχίζουν να αντικατοπτρίζονται στους δείκτες διακυβέρνησης. Η Ελλάδα έχει βελτιωθεί σε όλους τους Παγκόσμιους Δείκτες Διακυβέρνησης τους οποίους η Moody’s αξιολογεί από το 2016, το πρώτο πλήρες έτος του τρίτου προγράμματος προσαρμογής. Τα αποτελέσματα των βασικών δεικτών απόδοσης της ανεξάρτητης φορολογικής διοίκησης (IAPR) δείχνουν μια σαφή ανοδική τάση στην είσπραξη και την επιβολή του φορολογικού χρέους από το 2017. Η ευρύτερη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, παράλληλα με τα αυξημένα κίνητρα και τις συνεχιζόμενες βελτιώσεις στην ικανότητα του IAPR, θα πρέπει να στηρίξει περαιτέρω τις πρόσφατες βελτιώσεις στην είσπραξη φόρων».
Επιπλέον, ο Moody’s αναφέρει ότι δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αναστροφής της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας της ελληνικής κυβέρνησης, με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να βοηθά αυτή την διαδικασία.
Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η πανδημία του κορωνοϊού δεν θα αναστείλει τις επενδυτικές προοπτικές της χώρας, με την κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης να εξασφαλίζει σταθερούς αναπτυξιακούς ρυθμούς τα επόμενα έτη.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η Ελλάδα λαμβάνει επίσης σημαντικά πολυμερή κεφάλαια από άλλες πηγές, όπως τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (Aaa σταθερό) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Aaa σταθερό), οι οποίες θα υποστηρίξουν επίσης την αύξηση των επενδύσεων. Η ένταξη της Ελλάδας στο μεγάλο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, συμβάλλει στη διασφάλιση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για τις ελληνικές τράπεζες και για την οικονομία στο σύνολό της.
Στο παρελθόν, η Ελλάδα κατά καιρούς απέτυχε να υλοποιήσει τα σχέδια δημόσιων επενδύσεων και οι ιδιωτικές επενδύσεις ήταν αδύναμες. Βασικές μεταρρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί στο πρόσφατο παρελθόν είναι το νέο πλαίσιο αδειοδότησης των επενδύσεων, το οποίο μεταξύ άλλων μετριάζει σημαντικά τη γραφειοκρατία για νέες επενδύσεις και αφαιρεί βασικά εμπόδια, εκτός από την ανάπτυξη των ψηφιακών εργαλείων. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ορατά.
Σύμφωνα με τις έρευνες Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, η έναρξη μιας επιχείρησης είναι πλέον πιο αποτελεσματική στην Ελλάδα από οπουδήποτε αλλού στην ΕΕ. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις πέρυσι έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2002, εν μέρει λόγω αρκετών επιτυχημένων ιδιωτικοποιήσεων. Η πρόσφατη απόφαση της Microsoft (Aaa, σταθερό) να κατασκευάσει τρία κέντρα δεδομένων στην Ελλάδα είναι μια ένδειξη της βελτίωσης της ελκυστικότητας της χώρας για ξένες επενδύσεις. Η κυβέρνηση επίσης προχωράει την ενημέρωση του νόμου περί δημοσίων συμβάσεων, ο οποίος θα είναι σημαντικός εάν η χώρα πρόκειται να κάνει πλήρη χρήση των διαθέσιμων πόρων της ΕΕ».
Τέλος, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας προβλέπεται να φτάσει το 200% του ΑΕΠ, ενώ θα σημειωθεί μείωση το 2021. Παρ’ όλα αυτά, ο λόγος του χρέους είναι πιο περιορισμένης σημασίας από ότι για άλλες χώρες, αφού η Ελλάδα απολαμβάνει αναδιάρθρωση χρέους από την Ευρωζώνη.
