Εάν ως δεδομένο θεωρήσουμε το αξίωμα που λέει ότι η γλώσσα του σώματος και οι εκφράσεις του προσώπου προδίδουν πολλά για έναν άνθρωπο, για μια προσωπικότητα, τότε τα βλέμματα των βιαστών και δολοφόνων της αδικοχαμένης Ελένης Τοπαλούδη τα οποία έχουν από τον φωτογραφικό φακό καταγραφεί πολλάκις, αποτυπώνουν μια ισχυρή ένδειξη ότι δεν έχουν μετανοήσει για τις αποτρόπαιες πράξεις τους.
Η Εισαγγελέας που εκδίκασε την υπόθεση κ. Αριστοτέλεια Δόγκα για την αγόρευσή της επικρίθηκε από μερίδα της κοινής γνώμης και τα ΜΜΕ για την επιλογή της να μιλήσει με περισσότερο ανθρώπινη προσέγγιση στην υπόθεση, κάτι που σίγουρα συνάδει με το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Θεωρώ ότι αυτό σε καμία περίπτωση δεν επηρέασε ούτε στο ελάχιστο την κρίση της ως προς το αποτέλεσμα της εκδίκασης της συγκεκριμένης υπόθεσης, για δύο βασικούς λόγους.
Πρώτον διότι διαθέτει πολύ μεγάλη εμπειρία από ανάλογες υποθέσεις, καθώς πρόκειται για μια δικαστική λειτουργό κατά κοινή ομολογία επιτυχημένη στο λειτούργημα το οποίο ασκεί και κατά δεύτερον τα στοιχεία της ιστορίας αυτής ήταν τόσο αδιάσειστα κατά των καταδικασθέντων όπου κάθε άλλο θέμα γύρω από το διαδικαστικό μέρος της εκδίκασης αυτής, επισκιάζεται από αυτά.
Εξάλλου μην ξεχνάμε ότι δεν είναι λίγες οι φορές όπου έχει συμβεί αυτό στο παρελθόν. Μην λησμονούμε ότι οι Δικαστές είναι και άνθρωποι.
Μερικές φορές τα αποτρόπαια εγκλήματα κάποιων κάνουν και τους πιο ψυχρούς και έμπειρους λειτουργούς, να σπάνε.
Το πρωταρχικό θέμα μας εκτιμώ ότι δεν είναι το τι είπε ή έκανε η Εισαγγελέας, αλλά αυτή καθ΄ αυτή η υπόθεση, αλλά και ανάλογες υποθέσεις οι οποίες είχαν ένα καταδικαστικό αποτέλεσμα για τους ενόχους.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Και έγκειται στην φύση των εγκλημάτων, στις ειδικές συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτά τελούνται, στο κατά πόσο οι καταδικασθέντες σωφρονίζονται στις φυλακές, αλλά και στο σκέλος της διάρκειας της τιμωρίας.
Και εξηγούμαι: Πολλοί είναι οι λόγοι που δυστυχώς διαπράττονται εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ατόμου, η συμπεριφορά του, η ενδεχόμενη ψυχοπαθολογία του, το οικείο περιβάλλον του (το πώς μεγάλωσε ένα άτομο, τι προσλαμβάνουσες είχε), οι συναναστροφές του, ενδεχόμενη χρήση απαγορευμένων ουσιών κ.α.
Όλα έχουν ψυχοκοινωνικές ερμηνείες και προεκτάσεις όπου χωράει αναμφισβήτητα πάρα πολλή κουβέντα και εκτιμήσεις από ειδικούς.
Αποτελούν αντικείμενο ανάλυσης και έρευνας για να εξηγήσουν αυτά τα αποτρόπαια φαινόμενα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει χώρα απαίσιες και αποτρόπαιες πράξεις- περιστατικά στην χώρα μας:
Αστυνομικός σκοτώνει εκτελώντας απευθείας 15χρονο μαθητή κάνοντας μια τραγική επίδειξη ισχύος.
Μετανάστης βιάζει και επιχειρεί να σκοτώσει μαθήτρια και την αφήνει ανάπηρη για όλη της την ζωή.
Ένας φίλος ακροδεξιού νεοναζιστικού κόμματος μαχαιρώνει εν ψυχρώ καλλιτέχνη για τις απόψεις του και το έργο του.
Φοιτητές βασανίζουν αποδεδειγμένα συμφοιτητή τους οδηγώντας τον στην απόλυτη απόγνωση με τραγική συνέπεια τον θάνατό του.
Πατέρας τεμαχίζει την μικρή κόρη του, ίσως το πιο αποτρόπαιο περιστατικό που ήρθε στην δημοσιότητα στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Οι αιτίες και οι λόγοι όπως έγραψα και πιο πάνω πιθανόν να είναι πολλοί και διαφορετικοί.
Σε κάθε περίπτωση, ακράδαντα φρονώ ότι το οικογενειακό περιβάλλον διαμορφώνει τον κάθε άνθρωπο. Οι αρχές, οι αξίες, η αντίληψη που πρέπει να έχει κάποιος για την ζωή και τους συνανθρώπους- συμπολίτες του, έχουν μεγάλη βαρύτητα στο πως θα πορευτεί στην ζωή του, ανεξαρτήτως των άλλων ερεθισμάτων που ίσως τον επηρεάσουν μέσα στα χρόνια, όπως προανέφερα.
Και στην περίπτωση των δολοφόνων της άτυχης Ελένης, η μεταμέλεια που φαίνεται ότι δεν δείχνουν οι καταδικασθέντες, όπως και το γεγονός της προσπάθειας από την αρχή της εκδίκασης της υπόθεσης έως το τέλος να ρίξουν ο ένας την ευθύνη στον άλλον για το έγκλημα (φίλοι οι δυό τους), μαρτυρά πολλά…
Λαμβάνοντας υπόψιν περιστατικά όπου αρκετοί- φυσικά όχι όλοι- φυλακισμένοι κατά την έξοδό τους από τις φυλακές, υπέπεσαν σε ανάλογες παραβάσεις ή και χειρότερες, προβληματίζομαι ως απλός πολίτης για τα γεγονότα αυτά. Aκόμα περισσότερο προκαλεί τον προβληματισμό πολλών ότι το φαινόμενο φυσικά δεν είναι τωρινό αλλά κατ΄ουσίαν διαχρονικό στην χώρα μας.
Γιατί μερικοί άνθρωποι δεν σωφρονίζονται, γιατί δεν μετανοούν πραγματικά και υποπίπτουν (και υποκύπτουν στον παλιό κακό εαυτό τους) εκ νέου σε παραβατικές συμπεριφορές; Εάν δεν είναι μόνο θέμα ιδιοσυγκρασίας χαρακτήρα, τότε οι υπεύθυνοι φορείς θα πρέπει να προβληματιστούν για το φαινόμενο αυτό.
Ένα ακόμα στοιχείο αφορά τις ποινές. Οι Νόμοι είναι σαφείς και σύμφωνα με τις διατάξεις του εν ισχύ Συντάγματος απαγορεύεται η θανατική ποινή, κατά τα πρότυπα του δυτικού κόσμου και πάνω στην λογική που εδράζεται η ίδια η λειτουργία του Δημοκρατικού Πολιτεύματος.
Χωρίς να θέλω να κρίνω τον Νομοθέτη γιατί φυσικά δεν είμαι ο αρμόδιος, ανεξαρτήτως των συνταγματικών δικαιωμάτων που απολαμβάνει ένας υπόδικος για μια δίκαιη δίκη a priori, ή ένας καταδικασμένος για υπεράσπιση σε εκδίκαση της υπόθεσής του σε δεύτερο βαθμό, το φαινόμενο, το γεγονός είναι αναμφισβήτητο: Το «ισόβια» δεν είναι «ισόβια». Δεν είναι καν 25 χρόνια κάθειρξη όπως προβλέπει ο Νόμος για ανώτατο όριο ποινής για ειδεχθή εγκλήματα.
Το έχουμε δει σε διάφορες περιπτώσεις κατά το παρελθόν.
Και εντάξει όπως έγραψα πιο πάνω, ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα μέχρι τέλους στην υπεράσπιση της τιμής και της υπόληψής του και σε μια δεύτερη ευκαιρία.
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι συνδυαστικά οι ποινές είναι μικρότερες του αναμενομένου και ταυτόχρονα πολλές φορές λαμβάνει χώρα τέλεση εκ νέου αδικημάτων από τους αποφυλακισθέντες.
Πρέπει να αποτελέσει το φαινόμενο αυτό αντικείμενο σοβαρότατης έρευνας και προβληματισμού από όλους τους αρμόδιους φορείς και όργανα.
Ο σκοπός είναι ο καλύτερος δυνατός σωφρονισμός ενός ατόμου ώστε να επανέλθει στην κοινωνία αλλαγμένος, πραγματικά μεταμελημένος και ικανός να προσφέρει, αλλά και να δικαιώνεται παράλληλα η μνήμη, να αναπαύεται η ψυχή του κάθε αδικοχαμένου- δολοφονηθέντος. Το τελευταίο να μην το ξεχνάμε…
Δημήτρης Κυριακού
