Σημαντικές αλλαγές και στην Ελλάδα αναμένεται να φέρει ο καθορισμός της μελλοντικής εμπορικής σχέσης μεταξύ ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου.
Έλληνες φοιτητές στο Ηνωμένο Βασίλειο
Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς Έλληνες που σπουδάζουν στη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ακαδημαϊκό έτος 2018 – 2019 σχεδόν 10.000 Ελληνες φοιτούσαν στα βρετανικά πανεπιστήμια. Ετσι, αποτελούν την πέμπτη μεγαλύτερη ομάδα φοιτητών στο Ηνωμένο Βασίλειο που προέρχονται από κράτη-μέλη της Ε.Ε. και την ενδέκατη μεταξύ όλων των χωρών του κόσμου.
Την ίδια στιγμή, περίπου 40.000 Έλληνες διδάσκουν ή εργάζονται σε βρετανικά πανεπιστήμια, ενώ 165.000 Έλληνες φοιτητές παρακολουθούν βρετανικά προγράμματα σπουδών στην Ελλάδα.
Από το 2021 προβλέπονται αλλαγές στα δίδακτρα, καθώς θα ανέλθουν στα ίδια επίπεδα με εκείνα των διεθνών φοιτητών. Υπολογίζεται ότι τα δίδακτρα για τους τελευταίους ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 16.500 ευρώ.
Ωστόσο, δεν προβλέπονται αλλαγές για όσους ξεκίνησαν να φοιτούν σε βρετανικά πανεπιστήμια από το 2020 και νωρίτερα.
Παράλληλα, οι Έλληνες φοιτητές θα απολέσουν από το 2021 και εντεύθεν τα βρετανικά κρατικά φοιτητικά δάνεια για την πληρωμή διδάκτρων. Σύμφωνα με απόφαση της υπουργού Δημοσίων Πανεπιστημίων, Μισέλ Ντόνλαν, από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 φοιτητές από την Ε.Ε. και την Ελβετία δεν δικαιούνται πλέον το φοιτητικό δάνειο για την κάλυψη των διδάκτρων σε βρετανικά πανεπιστήμια. Μέχρι σήμερα, τα φοιτητικά δάνεια χορηγούνταν από το υπουργείο Παιδείας σε φοιτητές, η αίτηση των οποίων είχε εγκριθεί από βρετανικό πανεπιστήμιο. Το ύψος του δανείου ήταν τέτοιο ώστε να μπορεί να καλύψει ακριβώς το κόστος των διδάκτρων του συγκεκριμένου πανεπιστημίου και ανερχόταν το πολύ σε 9.000 στερλίνες ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι δυνητικά δύο αδέλφια μπορούν να πληρώσουν διαφορετικά δίδακτρα, αναλόγως αν το ένα έχει εγγραφεί πριν από το τέλος Δεκεμβρίου και το άλλο μετά.
Παρ’ όλα αυτά, βρετανικά πανεπιστήμια παρέχουν σε φοιτητές από χώρες-μέλη της Ε.Ε. προγράμματα σπουδών με έκπτωση στα δίδακτρα και μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του Brexit. Πρόκειται για κίνηση μεμονωμένων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ώστε να μη μειωθεί σημαντικά η ροή φοιτητών από το εξωτερικό. Από την βρετανική κυβέρνηση εκτιμάται ότι οι εγγραφές Ευρωπαίων φοιτητών στα βρετανικά πανεπιστήμια θα σημειώσουν πτώση κατά 20%.
Ακόμα, οι Ελληνες φοιτητές εντάσσονται στο καθεστώς φοιτητικής βίζας. Πρόκειται για έναν νέο μηχανισμό που ονομάζεται Student Route, τον οποίο πρέπει να ακολουθήσουν οι πολίτες κράτους-μέλους της Ε.Ε. που θα φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές μετά την 1η Ιανουαρίου 2021.
Εργασία στο Ηνωμένο Βασίλειο
Σημαντικές αλλαγές αναμένονται στον τομέα της απασχόλησης στη χώρα, καθώς όσοι δεν διαθέτουν το περίφημο pre settled status, δηλαδή το καθεστώς της άδειας προσωρινής παραμονής, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εγκατασταθούν στη χώρα.
Η νέα πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου περιλαμβάνει ένα point system για τους μετανάστες, βάσει του οποίου αξιολογούνται για τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους. Έτσι, οι πύλες εισόδου για μετανάστες χαμηλής ειδίκευσης φαίνεται να κλείνουν.
Το σύστημα πόντων για τους μετανάστες περιλαμβάνει μία κατηγορία βίζας για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Για να έχει κάποιος δικαίωμα αίτησης γι’ αυτή τη βίζα, πρέπει να αποδείξει ότι κάποιος εργοδότης, εγκεκριμένος από το υπουργείο Εσωτερικών (Home Office), του προσφέρει θέση εργασίας για να εργαστεί στο απαιτούμενο επίπεδο εξειδίκευσης. Ο μισθός που θα λαμβάνει από τον εργοδότη οφείλει να ανέρχεται τουλάχιστον στο κατώτατο όριο μισθών (συνήθως 26.500 στερλίνες ετησίως ή τον αγοραίο μισθό για τη συγκεκριμένη εργασία – όποιο από τα δύο είναι υψηλότερο).
Επιπλέον, το επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας γίνεται σημαντικό για την εγκατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού κάποιος πρέπει να μιλάει αγγλικά στο ενδιάμεσο επίπεδο Β1 (στην κλίμακα του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις γλώσσες). Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που κάποιος πληροί όλα τα παραπάνω και αποφασίσει να αναζητήσει την τύχη του στη Βρετανία, θα χρειαστεί να έχει ένα εξασφαλισμένο εισόδημα 25.000-30.000 στερλινών, αλλά και να δώσει έξι μήνες μπροστά νοίκι, ώστε να εξασφαλίσει τη στέγασή του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επέρχονται αλλαγές για όσους εργάζονται για χρόνια στη χώρα αλλά έχουν συγγενείς που επιθυμούν να τους ακολουθήσουν. Υπάρχουν πολλά ζευγάρια, στα οποία το ένα μέλος εργάζεται και διαμένει στην Αγγλία, ενώ το άλλο ετοιμαζόταν να ακολουθήσει. Η μετάβαση αυτή σε κάποιες περιπτώσεις δεν θα είναι εφικτή μετά τις 31 Δεκεμβρίου. Ακόμα και τέκνα ή σύζυγοι οφείλουν να πληρούν τους νέους και αυστηρούς κανόνες μετανάστευσης που έχει θέσει η χώρα.
Ακίνητα και κόστος διαβίωσης
Μεταβολές αναμένονται και στον τομέα των ακινήτων, καθώς οι αγοραστές ακινήτων θα θεωρούνται υπήκοοι τρίτων χωρών. Αρκετοί Βρετανοί προσανατολίζονται προς την απόκτηση της ελληνικής Golden Visa.
Αναφορικά με το κόστος διαβίωσης, η πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ θα έχει σημαντικά οφέλη για τους Έλληνες που ζουν στη χώρα, αφού μια πτώση της στερλίνας κατά 10% περίπου μπορεί να εξοικονομήσει 2.000-3.000 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή.
Τέλος, θα υπάρξουν μεταβολές στη νοσηλεία εξαιτίας της παύσης της υπάρχουσας συνεργασίας ανάμεσα στο βρετανικό σύστημα υγείας και στο ελληνικό.
