Ένα σημαντικό βήμα έγινε για τη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού της ΕΕ στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, με την προσωρινή πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη νομοθεσία για την αποθήκευση αερίου. Η πρόταση επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η δυναμικότητα αποθήκευσης στην ΕΕ θα έχει καλυφθεί πλήρως πριν από την έλευση του χειμώνα και ότι τα κράτη μέλη θα επιμερίσουν τη δυναμικότητα αυτή σε πνεύμα αλληλεγγύης.
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν, κατά τη διάρκεια των διοργανικών διαπραγματεύσεων, ότι τουλάχιστον το 80% της δυναμικότητας υπόγειας αποθήκευσης αερίου στην επικράτεια των κρατών μελών θα πρέπει να έχει πληρωθεί πριν από τον χειμώνα του 2022/2023 και το 90% πριν από τις επόμενες χειμερινές περιόδους. Η Ένωση θα προσπαθήσει συλλογικά να καλύψει το 85% της δυναμικότητας υπόγειας αποθήκευσης αερίου το 2022. Η υποχρέωση πλήρωσης θα περιοριστεί στο 35% της ετήσιας κατανάλωσης αερίου των κρατών μελών κατά την τελευταία πενταετία, προκειμένου να αποφευχθούν δυσανάλογες επιπτώσεις σε ορισμένα κράτη μέλη με σημαντική δυναμικότητα αποθήκευσης.
Η προσωρινή συμφωνία ορίζει επίσης ότι τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να επιτύχουν εν μέρει τον στόχο του 90% προσμετρώντας τα αποθέματα υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) ή εναλλακτικών καυσίμων που αποθηκεύονται στις εγκαταστάσεις.
Δεδομένου ότι δεν διαθέτουν όλα τα κράτη μέλη εγκαταστάσεις αποθήκευσης στο έδαφός τους, οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι τα κράτη μέλη χωρίς εγκαταστάσεις αποθήκευσης θα έχουν πρόσβαση σε εφεδρείες αποθήκευσης αερίου σε άλλα κράτη μέλη. Προκειμένου να επιμεριστεί το οικονομικό βάρος των υποχρεώσεων πλήρωσης, τα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης θα χρησιμοποιήσουν δυναμικότητα αποθήκευσης που αντιστοιχεί στο 15% της ετήσιας κατανάλωσής τους σε αέριο κατά την τελευταία πενταετία. Μια άλλη επιλογή είναι τα κράτη μέλη να οργανώσουν τη δημιουργία εναλλακτικού μηχανισμού για τον επιμερισμό των βαρών.
Οι συννομοθέτες ενέκριναν σύστημα «πορείας πλήρωσης», το οποίο θα επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου πλήρωσης. Το 2022, οι πορείες θα καθοριστούν στον κανονισμό με περιθώριο ευελιξίας 5%. Από το 2023 και μετά, οι πορείες θα προτείνονται από τα κράτη μέλη και θα καθορίζονται με εκτελεστικές πράξεις που θα εκδίδει η Επιτροπή.
Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν επίσης σχετικά με την υποχρεωτική πιστοποίηση όλων των διαχειριστών συστημάτων αποθήκευσης ώστε να αποφευχθούν δυνητικοί κίνδυνοι λόγω έξωθεν επιρροών σε υποδομές αποθήκευσης ζωτικής σημασίας, κίνδυνοι που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού ή οποιοδήποτε άλλο ουσιώδες συμφέρον ασφάλειας. Η πιστοποίηση θα δώσει προτεραιότητα σε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης οι οποίες κατά το πρόσφατο παρελθόν πληρώνονταν σε σταθερά χαμηλά επίπεδα. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 150 ημέρες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού για να πιστοποιήσουν τις εγκαταστάσεις προτεραιότητας και 18 μήνες για να πιστοποιήσουν τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις. Οι μη πιστοποιημένοι διαχειριστές θα υποχρεούνται να παραιτούνται από την ιδιοκτησία ή τον έλεγχο των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν να προστεθεί, σε αιτιολογική σκέψη του κανονισμού, αναφορά σχετικά με τη διαφοροποίηση των προμηθευτών αερίου και τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ. Πρόσθεσαν επίσης τη δυνατότητα να αγοράζουν αέριο από κοινού στον κατάλογο μέτρων που μπορούν να λάβουν τα κράτη μέλη προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους πλήρωσης. Ο κατάλογος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, οικονομικά κίνητρα, μέσα που επιβάλλουν στους προμηθευτές αερίου να αποθηκεύουν ελάχιστες ποσότητες αερίου στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μέσα για την επιβολή, στους κατόχους δυναμικότητας αποθήκευσης, της υποχρέωσης να χρησιμοποιούν ή να αποδεσμεύουν τις αχρησιμοποίητες δεσμευμένες δυναμικότητες.
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι οι υποχρεώσεις πλήρωσης θα λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου 2025, ενώ οι υποχρεώσεις πιστοποίησης θα συνεχιστούν και μετά την ημερομηνία αυτή. Τέλος, συμφώνησαν να χορηγήσουν παρέκκλιση στην Κύπρο, τη Μάλτα και την Ιρλανδία, εφόσον δεν έχουν απευθείας διασύνδεση με το σύστημα αερίου άλλων κρατών μελών.
