Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος υπέβαλαν έκθεση σχετικά με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ειδική Διοικητική Περιοχή Χονγκ Κονγκ. Η 23η ετήσια έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλύπτει τις εξελίξεις του 2020.
Ο ύπατος εκπρόσωπος/αντιπρόεδρος κ. Τζουζέπ Μπορέλ δήλωσε τα εξής: «Κατά τη διάρκεια του 2020, διαπιστώσαμε μιαν ανησυχητική πολιτική επιδείνωση στο Χονγκ Κονγκ. Ο νόμος περί εθνικής ασφάλειας που επέβαλε το Πεκίνο χρησιμοποιείται για την καταστολή των φιλοδημοκρατικών δυνάμεων, τη φίμωση των αντιφρονούντων και της πολυφωνίας, και την υπονόμευση των θεμελιωδών ελευθεριών. Η σύλληψη δεκάδων φιλοδημοκρατικών ακτιβιστών φέτος τον Ιανουάριο επιβεβαίωσε ότι η τάση αυτή αυξάνεται. Η Κίνα καταργεί συνειδητά την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα» κατά παράβαση των διεθνών δεσμεύσεών της και του Βασικού Νόμου του Χονγκ Κονγκ. Οι οπισθοδρομικές εκλογικές αλλαγές που εγκρίθηκαν χθες στο Πεκίνο αποτελούν ένα ακόμη βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.»
Σοβαρή υπονόμευση της αυτονομίας, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών ελευθεριών
Η έκθεση επισημαίνει ότι, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, το Χονγκ Κονγκ αντιμετώπισε περαιτέρω σοβαρή υπονόμευση της υψηλού βαθμού αυτονομίας του, των δημοκρατικών αρχών του και των θεμελιωδών ελευθεριών τις οποίες οι κινεζικές αρχές είχαν δεσμευτεί να προστατεύουν τουλάχιστον έως το 2047. Αυτή η ταχεία επιδείνωση θέτει υπό αμφισβήτηση την προθυμία της Κίνας να τηρήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της και τις δεσμεύσεις της έναντι του λαού του Χονγκ Κονγκ στο πλαίσιο της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα» και του Βασικού Νόμου του Χονγκ Κονγκ.
Στις 30 Ιουνίου 2020, η Μόνιμη Επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας επέβαλε νόμο περί εθνικής ασφάλειας (NSL) στο Χονγκ Κονγκ. Το περιεχόμενο του NSL προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες που δικαιολογούνται σε μεγάλο βαθμό από τα γεγονότα που ακολούθησαν. Ο NSL είχε αποτρεπτική επίδραση στην άσκηση των προστατευόμενων δικαιωμάτων και ελευθεριών στο Χονγκ Κονγκ ενώ έχει χρησιμεύσει ως το κεντρικό στοιχείο για την καταστολή της αντιπολίτευσης που περιλάμβανε τις συλλήψεις πολλών φιλοδημοκρατικών ακτιβιστών. Η τάση αυτολογοκρισίας στα μέσα ενημέρωσης, στην πανεπιστημιακή κοινότητα και στην κοινωνία των πολιτών έχει αυξηθεί. Εκφράζονται επίσης ανησυχίες σχετικά με τις εξωεδαφικές επιπτώσεις του NSL και με τις πιθανές άμεσες συνέπειές του στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στα συμφέροντα της ΕΕ. Οι αρχές της ηπειρωτικής Κίνας έχουν ενισχύσει την εποπτεία των υποθέσεων του Χονγκ Κονγκ. Εξακολουθεί να υπάρχει υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στην ακεραιότητα και στην αμεροληψία του δικαστικού σώματος, αλλά είναι λιγότερο σαφής ο βαθμός στον οποίο οι δικαστές θα είναι σε θέση να προστατεύουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες στο πλαίσιο της εφαρμογής του NSL.
Οι εκλογές για την ανάδειξη του Νομοθετικού Συμβουλίου που επρόκειτο να διεξαχθούν στις 6 Σεπτεμβρίου 2020 αναβλήθηκαν για ένα έτος, με την κυβέρνηση να επικαλείται ως αιτιολογία την έξαρση της νόσου COVID-19. Τον Νοέμβριο, οι αρχές του Χονγκ Κονγκ απέλασαν τέσσερις φιλοδημοκρατικούς βουλευτές, μετά από απόφαση της Μόνιμης Επιτροπής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας στο Πεκίνο, υπονομεύοντας περαιτέρω τον υψηλό βαθμό αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ, καθώς και τους δημοκρατικούς ελέγχους και ισορροπίες.
Η ετήσια έκθεση υπογραμμίζει τα αλληλένδετα συμφέροντα και τους δεσμούς μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Χονγκ Κονγκ. Πέρα από τους ισχυρούς και βαθείς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς, το Χονγκ Κονγκ φιλοξενεί περίπου 1 560 ευρωπαϊκές εταιρείες και ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους 163 δισ. ευρώ. Ακόμη και στο δυσχερές πλαίσιο μιας παγκόσμιας πανδημίας, το συνολικό διμερές εμπόριο το 2020 υπερέβη τα 27,4 δισ. ευρώ, γεγονός που καθιστά το Χονγκ Κονγκ τον 12ο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ στην Ασία το 2020. Ποσοστό άνω του 60 % των άμεσων ξένων επενδύσεων προς ή από την Κίνα διοχετεύεται μέσω του Χονγκ Κονγκ. Η επιβολή του νόμου περί εθνικής ασφάλειας και η επιδείνωση της κατάστασης στο Χονγκ Κονγκ κατά τη διάρκεια του 2020 είχαν αρνητικό αντίκτυπο στο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Η ετήσια έκθεση που εγκρίθηκε σήμερα δεν καλύπτει τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ το 2021. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι μαζικές συλλήψεις, στις 6 Ιανουαρίου, ατόμων που συμμετείχαν στις προκριματικές εκλογές υπέρ της δημοκρατίας του Ιουλίου του 2020 και η επακόλουθη δίωξή τους, καθώς και η απόφαση του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας στις 11 Μαρτίου να επιβάλει αλλαγές στο εκλογικό σύστημα του Χονγκ Κονγκ — απόφαση που θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη δημοκρατική λογοδοσία και τον πολιτικό πλουραλισμό στο Χονγκ Κονγκ.