Τα κράτη μέλη της ΕΕ καθόρισαν σήμερα τη θέση του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση ταμείου ύψους 5 δισ. ευρώ με σκοπό τον μετριασμό των άμεσων επιπτώσεων που έχει η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ταμείο, γνωστό ως αποθεματικό προσαρμογής στο Brexit, θα επικεντρωθεί στις περιφέρειες, τις περιοχές και τους τομείς της ΕΕ που πλήττονται περισσότερο και θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδοτική κάλυψη ποικίλων μέτρων, όπως η αποζημίωση των επιχειρήσεων για την απώλεια εμπορικών συναλλαγών, η διατήρηση της απασχόλησης και η εισαγωγή τελωνειακών ελέγχων στους λιμένες.
Το αποθεματικό αποσκοπεί να υποστηριχθούν όλα τα κράτη μέλη για τη διαχείριση των αρνητικών συνεπειών της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε πνεύμα αλληλεγγύης, δεσμευόμαστε να βοηθήσουμε τις περιφέρειες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της Ευρώπης, και ιδίως τις κοινότητες που πλήττονται στον μέγιστο βαθμό, ώστε να αντιμετωπίσουν τις πρωτοφανείς προκλήσεις του Brexit.Augusto Santos Silva, Υπουργός Επικρατείας και Εξωτερικών της Πορτογαλίας, Προεδρία του Συμβουλίου
Στη θέση του, το Συμβούλιο τάσσεται υπέρ της θέσπισης τετραετούς περιόδου που θα εκτείνεται από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, πράγμα που σημαίνει ότι οι δαπάνες που θα προκύψουν κατά το χρονικό αυτό διάστημα λόγω του Brexit θα μπορούν να καλύπτονται πλήρως ή μερικώς.
Δεδομένου ότι οι οικονομικές συνέπειες της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πολλαπλές και απρόβλεπτες, το σχέδιο κανονισμού για τη θέσπιση του αποθεματικού περιέχει έναν ενδεικτικό και μη εξαντλητικό κατάλογο επιλέξιμων μέτρων.
Στον κατάλογο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η βοήθεια σε επιχειρήσεις και στις κοινότητες που βασίζονται στην αλιεία, τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και τα προγράμματα επανεκπαίδευσης, οι συνοριακοί, τελωνειακοί, υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι, η είσπραξη έμμεσων φόρων και η επανένταξη υπηκόων της ΕΕ που έχουν εγκαταλείψει το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της αποχώρησης.
Για να είναι επιλέξιμα προς χρηματοδότηση, τα μέτρα που θα αποφασίσουν να λάβουν τα κράτη μέλη πρέπει να συνδέονται άμεσα με τον μετριασμό των δυσμενών συνεπειών του Brexit.
Κατανομή
Ακολουθώντας την πολιτική για την ενίσχυση της συνοχής σε ολόκληρη την ΕΕ, η μέθοδος κατανομής λαμβάνει υπόψη τον άνισο αντίκτυπο που έχει το Brexit στις διάφορες περιφέρειες και τους διαφόρους τομείς.
Σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου, και τα 5 δισ. ευρώ (σε τιμές 2018) θα κατανεμηθούν προσωρινά εξαρχής. Το μερίδιο κάθε κράτους μέλους καθορίζεται από τρεις βασικούς παράγοντες: την αξία των ιχθύων που αλιεύονται στην αποκλειστική οικονομική ζώνη του Ηνωμένου Βασιλείου, τη σημασία των εμπορικών συναλλαγών με το Ηνωμένο Βασίλειο και έναν συντελεστή που συνδέεται με τον πληθυσμό των παραθαλάσσιων μεθοριακών περιφερειών που συνορεύουν με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Συνολικά, θα διατεθούν 600 εκατ. ευρώ με βάση τον συντελεστή που συνδέεται με την αλιεία, 4.150 δισ. ευρώ με βάση το εμπόριο και 250 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του συντελεστή που συνδέεται με τις θαλάσσιες παραμεθόριες περιοχές.
Τα 4 δισ. ευρώ, δηλαδή το 80% του αποθεματικού, θα εκταμιευθούν ως προχρηματοδότηση σε τρεις δόσεις: το 2021, το 2022 και το 2023. Το υπόλοιπο 1 δισ. θα διατεθεί το 2025, η δε κατανομή του θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη έχουν δαπανήσει τη χρηματοδότηση κατά τα προηγούμενα έτη, λαμβανομένων επίσης υπόψη τυχόν μη χρησιμοποιηθέντων ποσών.
Επόμενα στάδια
Μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθορίσει τη θέση του, οι συννομοθέτες θα πραγματοποιήσουν συνομιλίες επί του σχεδίου κανονισμού. Στόχος είναι να επιτευχθεί συμφωνία πριν από τη θερινή διακοπή των εργασιών, ώστε η πρώτη δόση να μπορέσει να εκταμιευθεί πριν από το τέλος του έτους.
Το ταμείο των 5 δισ. ευρώ συμφωνήθηκε πέρυσι από τους ηγέτες της ΕΕ στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027.
