Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα μια νέα πρωτοβουλία που θα διευκολύνει τις διάφορες αρχές που εμπλέκονται στη διαδικασία εκτελωνισμού των εμπορευμάτων να ανταλλάσσουν ηλεκτρονικές πληροφορίες που υποβάλλονται από τους εμπόρους, οι οποίοι θα μπορούν στο εξής να υποβάλουν μόνο μία φορά τις απαιτούμενες πληροφορίες για την εισαγωγή ή την εξαγωγή εμπορευμάτων. Το λεγόμενο «περιβάλλον ενιαίας θυρίδας της ΕΕ για τα τελωνεία» αποσκοπεί στην ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων αρχών, προκειμένου να διευκολυνθεί η αυτόματη επαλήθευση των μη τελωνειακών διατυπώσεων για τα εμπορεύματα που εισέρχονται ή εξέρχονται από την ΕΕ.
Η ενιαία θυρίδα αποσκοπεί στην ψηφιοποίηση και στον εξορθολογισμό των διαδικασιών, έτσι ώστε, μελλοντικά, οι επιχειρήσεις να μην υποχρεούνται να υποβάλλουν έγγραφα σε πολλές αρχές, μέσω διαφορετικών δικτυακών πυλών. Η σημερινή πρόταση αποτελεί το πρώτο απτό αποτέλεσμα του πρόσφατα εγκριθέντος σχεδίου δράσης για τη μετάβαση της τελωνειακής ένωσης στο επόμενο στάδιο. Δρομολογεί ένα φιλόδοξο σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό των συνοριακών ελέγχων κατά την επόμενη δεκαετία, προκειμένου να διευκολυνθεί το εμπόριο, να βελτιωθούν οι έλεγχοι ασφάλειας και συμμόρφωσης και να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις.
Ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Η ψηφιοποίηση, η παγκοσμιοποίηση και ο μεταβαλλόμενος χαρακτήρας του εμπορίου παρουσιάζουν κινδύνους αλλά και ευκαιρίες για τα εμπορεύματα που διακινούνται μέσω των συνόρων της ΕΕ. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, τα τελωνεία και οι άλλες αρμόδιες αρχές πρέπει να λειτουργούν από κοινού, με μια πιο ολιστική προσέγγιση των πολυάριθμων ελέγχων και διαδικασιών που απαιτούνται για ένα ομαλό και ασφαλές εμπόριο. Η σημερινή πρόταση αποτελεί το πρώτο βήμα προς ένα πλήρως ολοκληρωμένο τελωνειακό περιβάλλον χωρίς χαρτί για την καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των αρχών στα εξωτερικά μας σύνορα. Καλώ όλα τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν τον ρόλο τους και να την μετατρέψουν σε πραγματική επιτυχία.»
Κάθε χρόνο, η τελωνειακή ένωση διευκολύνει τη διακίνηση εμπορευμάτων αξίας άνω των 3,5 τρισ. ευρώ. Οι αποτελεσματικές διαδικασίες τελωνισμού και ελέγχου είναι ουσιαστικής σημασίας για την ομαλή ροή των εμπορικών συναλλαγών και, παράλληλα, για την προστασία των πολιτών, των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος της ΕΕ. Η κρίση του κορονοϊού ανέδειξε τη σημασία της ύπαρξης ευέλικτων αλλά ανθεκτικών τελωνειακών διαδικασιών, οι οποίες θα καταστούν ακόμα σημαντικότερες, δεδομένου ότι οι όγκοι των εμπορικών συναλλαγών εξακολουθούν να αυξάνονται και εμφανίζονται νέες προκλήσεις σχετικές με την ψηφιοποίηση και το ηλεκτρονικό εμπόριο, όπως νέες μορφές απάτης.
Επί του παρόντος, στις διατυπώσεις που απαιτούνται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ συχνά εμπλέκονται πολλές διαφορετικές αρχές, υπεύθυνες για διάφορους τομείς πολιτικής, όπως η υγεία και η ασφάλεια, το περιβάλλον, η γεωργία, η αλιεία, η πολιτιστική κληρονομιά, η εποπτεία της αγοράς και η συμμόρφωση των προϊόντων. Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις πρέπει να υποβάλλουν πληροφορίες σε πολλές διαφορετικές αρχές, καθεμία με τη δική της πύλη και με τις δικές της διαδικασίες. Αυτό είναι επαχθές και χρονοβόρο για τους εμπόρους και μειώνει την ικανότητα των αρχών να ενεργούν από κοινού για την καταπολέμηση των κινδύνων.
Η σημερινή πρόταση αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός ψηφιακού πλαισίου ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ όλων των συνοριακών αρχών, μέσω μιας ενιαίας θυρίδας. Η ενιαία θυρίδα θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις και τους εμπόρους να παρέχουν δεδομένα σε μία ενιαία πύλη ενός μεμονωμένου κράτους μέλος, μειώνοντας έτσι τις αλληλεπικαλύψεις, τον χρόνο και το κόστος. Στη συνέχεια, οι τελωνειακές και άλλες αρχές θα μπορούν να χρησιμοποιούν από κοινού τα δεδομένα αυτά, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή μια πλήρως συντονισμένη προσέγγιση για τον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων και μια σαφέστερη επισκόπηση σε επίπεδο ΕΕ των εμπορευμάτων που εισέρχονται ή εξέρχονται από την ΕΕ.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο που συνεπάγεται σημαντικές επενδύσεις τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, προκειμένου να υλοποιηθεί πλήρως κατά την επόμενη δεκαετία. Η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη σε αυτήν την προσπάθεια, όπου είναι δυνατόν, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδότησης από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν πλήρως τα μακροπρόθεσμα οφέλη της ενιαίας θυρίδας.
