Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενα από την πορτογαλική Προεδρία, υπέγραψαν τον κανονισμό για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ-Παγκόσμια Ευρώπη). Ο κανονισμός αρχίζει να ισχύει στις 14 Ιουνίου 2021.
Ο ΜΓΑΔΣ-Παγκόσμια Ευρώπη είναι το κύριο χρηματοδοτικό μέσο για την εξωτερική δράση της ΕΕ και έχει όλο και μεγαλύτερη σημασία υπό το πρίσμα των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 παγκοσμίως.
Με συνολικό κονδύλιο ύψους 79,5 δισ. € σε τρέχουσες τιμές, για την περίοδο 2021-2027, που αντιπροσωπεύει αύξηση άνω του 10 % σε σύγκριση με τον προηγούμενο δημοσιονομικό κύκλο, το νέο μέσο θα καλύπτει τη συνεργασία με όλες τις τρίτες χώρες.
Ο ΜΓΑΔΣ-Παγκόσμια Ευρώπη θα οργανωθεί γύρω από τρεις βασικούς πυλώνες:
– Γεωγραφικός πυλώνας
Η γεωγραφική συνιστώσα θα προωθήσει εταιρικές σχέσεις μέσω της συνεργασίας με τις χώρες εταίρους στις ακόλουθες περιοχές: την Ευρωπαϊκή Γειτονία, την υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τον Ειρηνικό και την Αμερική και την Καραϊβική.
Θα έχει ως επίκεντρο τη χρηστή διακυβέρνηση, τη χωρίς αποκλεισμούς οικονομική μεγέθυνση, τους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον, την εξάλειψη της φτώχειας, την καταπολέμηση των ανισοτήτων, την ανθεκτικότητα, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ανθρώπινη ανάπτυξη, μεταξύ άλλων οριζόντιων θεμάτων. Επιπλέον, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Γειτονίας θα επωφεληθούν από ενισχυμένη πολιτική συνεργασία και στήριξη με σκοπό τη βελτίωση της περιφερειακής συνεργασίας και την προώθηση της ένταξης στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.
Το χρηματοδοτικό κονδύλιο της γεωγραφικής συνεργασίας θα ανέλθει σε 60 388 εκατ. €, με την υποσαχάρια Αφρική να βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων, με προϋπολογισμό περίπου 30 000 εκατ. €, δηλαδή αύξηση περίπου 12 % σε σύγκριση με το προηγούμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Για την Ευρωπαϊκή Γειτονία θα διατεθούν τουλάχιστον 19 323 εκατ. €.
– Θεματικός πυλώνας
Τα θεματικά προγράμματα – για τα οποία διατίθενται 6 358 εκατ. € – θα χρηματοδοτήσουν δράσεις που συνδέονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Ως εκ τούτου, τα θεματικά προγράμματα θα επικεντρωθούν στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, την κοινωνία των πολιτών, τη σταθερότητα και την ειρήνη καθώς και σε παγκόσμια ζητήματα όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η κατάρτιση, οι γυναίκες και τα παιδιά, η εργασία, η κοινωνική προστασία, ο πολιτισμός, η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή.
– Ταχεία αντίδραση
Η συνιστώσα ταχείας αντίδρασης, ύψους 3 182 εκατ. €, προορίζεται να χρηματοδοτήσει την ικανότητα ταχείας αντίδρασης για τη διαχείριση κρίσεων, την πρόληψη συγκρούσεων και την οικοδόμηση της ειρήνης. Σκοπός των δράσεων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο αυτής της συνιστώσας είναι να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των χωρών που πλήττονται από κρίσεις, να συνδυαστούν οι ανθρωπιστικές και αναπτυξιακές ενέργειες και να καλυφθούν οι ανάγκες και οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής.
Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι ο ΜΓΑΔΣ-Παγκόσμια Ευρώπη σχεδιάστηκε ώστε να αποτελέσει ένα πιο ευέλικτο μέσο ικανό να αντιμετωπίσει νεοεμφανιζόμενες προτεραιότητες και προβλήματα σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ταχέως, 9 534 εκατ. € θα διατεθούν για απρόβλεπτα γεγονότα, όπως καταστάσεις κρίσης και μετά την κρίση ή οι μεταναστευτικές πιέσεις.
