Πολύς λόγος γίνεται, όχι μόνο προεκλογικά, αλλά εδώ και αρκετά χρόνια γενικώς και σχεδόν σε καθημερινή βάση για τις περίφημες «μεταρρυθμίσεις».
Για αυτό το θέμα υπάρχουν δυο απόψεις και ομάδες: Αυτοί που είναι αναφανδόν υπέρ και ανήκουν σε μια ιδεολογία φιλελεύθερη υποστηρίζοντας όλων των ειδών τις ιδιωτικοποιήσεις και οι άλλοι που είναι κάπως πιο διστακτικοί. Σε έναν μεγάλο βέβαια βαθμό το κριτήριο επιλογής εξαρτάται και από το ιδεολογικό πρόσημο, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που άλλη φορά θα συζητήσουμε.
Προς το παρόν έχω τη γνώμη ότι πρέπει να αναφερθούν μερικά παραδείγματα θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Αυτές θεωρώ ότι είναι πιο σημαντικές και ουσιαστικές από τις οικονομικές. Γιατί εάν ποτέ πραγματοποιηθούν θα αλλάξουν ριζικά ακόμα και τη νοοτροπία μας μεσοπρόθεσμα. Σκεφτείτε το. Ισονομία παντού. Αυτό θα φέρει τη λεγόμενη και ποθητή αλλαγή στη ψυχολογία του μέσου Έλληνα πολίτη και να ενισχύσει κατά πολύ το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Κατά την ταπεινή μου άποψη η Συνταγματική Αναθεώρηση είναι εκ των ουκ άνευ απαραίτητη ώστε να επισυμβούν οι Θεσμικές αλλαγές και Μεταρρυθμίσεις που έχει ο τόπος μας ανάγκη. Προφανώς και όπως οι κανονισμοί της Βουλής ορίζουν αυτό πρέπει να επιτευχθεί με τη μέγιστη δυνατή πολιτική συναίνεση.
Το θέμα είναι όμως εάν το πολιτικό σύστημα είναι έτοιμο να κάνει την υπέρβαση και να στηλιτεύσει το ίδιο τα κακώς κείμενα και πεπραγμένα του. Εάν αυτό συμβεί, θα έχει ήδη συντελεστεί μια ιστορικής σημασίας τομή.
Θεσμικές μεταρρυθμίσεις όταν λέω εννοώ σαφώς την κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών (Άρθρο 86 του ισχύοντος Συντάγματος). Κατά καιρούς διάφοροι πολιτικοί και παρατάξεις το έχουν προβάλλει ως προμετωπίδα του προγράμματός τους και στη συνέχεια ξεχνιέται… Κατάργηση αυτού του νόμου δια μέσω της Αναθεώρησης για να νοιώσει η κοινή γνώμη ότι όλοι κρίνονται από την Δικαστική εξουσία με τα ίδια μέτρα και τα ίδια σταθμά. Εξάλλου από το Σύνταγμα (Άρθρο 4, παρ. 1) ότι ΟΛΟΙ οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου. Αυτό θα πρέπει να εμπεδωθεί και στη πράξη. Παντού. Μέσα στη κοινωνία.
Και μιας και αναφέρθηκα στη Δικαστική εξουσία προηγουμένως εδώ θα ήθελα να τονίσω την σημασία άλλης μιας αλλαγής που από αρκετούς που έχω συζητήσει κρίνεται ως η πλέον θεμελιώδης και ουσιαστική.
Δεν διεκδικώ το αλάθητο, ούτε είμαι Συνταγματολόγος, μιλώ και γράφω ως Έλληνας πολίτης και δημοσιογράφος. Αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσω για προφανείς λόγους. Κατά τη γνώμη μου πάντα λοιπόν, και με δεδομένη τη σκέψη ότι υπάρχει αλλά είναι αναγκαίο να ισχυροποιηθεί η διάκριση των εξουσιών, δεν βρίσκω τον λόγο να διορίζονται οι Ανώτατοι Δικαστικοί των 3 Ανωτάτων Δικαστηρίων της Ελλάδας, από το εκάστοτε υπουργικό- κυβερνητικό συμβούλιο μετά από σχετική πρόταση του Υπ. Δικαιοσύνης βάσει της λεγόμενης επετηρίδας. Αυτό από μόνο του δημιουργεί μια Θεσμική δυσλειτουργία. Ναι μεν Συνταγματικά καθιερώνεται η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης αλλά για τα ύπατα Δικαστικά αξιώματα χρειάζεται η τοποθέτηση της Εκτελεστικής εξουσίας.
Ταυτοχρόνως- και όπως διάφοροι καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου έχουν τονίσει, όπως ο αείμνηστος Στ. Τσακυράκης κ.α- δεν υπάρχει η δυνατότητα της άμεσης σύνδεσης με το λαό της Δικαστικής εξουσίας ούτε και τρόπος λαϊκής νομιμοποίησης, αλλά υπάρχει όπως προανέφερα και η κυβερνητική συμμετοχή για κορυφαίες αποφάσεις στο πεδίο της Δικαστικής Αρχής.
Θα μπορούσε για παράδειγμα με κάποιον άλλον τρόπο, όπως με αρχαιρεσίες αλλά αυτή τη φορά ΓΙΑ ΟΛΕΣ τις βαθμίδες των Δικαστηρίων, να δοθεί η σχετική λύση ώστε να αποσυνδεθεί εντελώς η Δικαστική εξουσία από οποιαδήποτε κυβερνητική παρέμβαση.
Αυτό είναι προφανές ότι θα προκαλέσει την πλήρη και στη πράξη αυτονομία της Δικαστικής εξουσίας.
Παραπάνω σας ανέφερα μόνο δυο από τις πολλές Θεσμικές μεταρρυθμίσεις που εκ των πραγμάτων είναι αναγκαίες να γίνουν για να εξασφαλίσουν πρώτον την πλήρη ανεξαρτησία των Θεσμών και τη πλήρη διάκριση των εξουσιών. Δεύτερον την μεγαλύτερη θωράκιση του ίδιου του Πολιτεύματος. Τρίτον θα εμπεδώσουν βαθιά μέσα στην ελληνική κοινωνία και στο εκλογικό σώμα το «κοινό περί δικαίου αίσθημα».
Θα μπορούσαμε να αναφέραμε και άλλα παραδείγματα, όπως την με Νόμο ποινικοποίηση του λεγόμενου ρουσφετιού όπως έχει αναφερθεί στο πρόγραμμά της Ένωσης Κεντρώων του κ. Λεβέντη και άλλα, όπως πχ. την με νόμους ενίσχυση των δικαιωμάτων και την προστασία των ΑμεΑ καθώς και πολλά ακόμα.
Προφανώς το άριστο θα είναι όλα αυτά κάποτε (δυστυχώς αμφιβάλλω…) να γίνουν με τη μέγιστη κομματική συναίνεση μέσω της προβλεπόμενης- αλλά και σε βάθος- Συνταγματικής Αναθεώρησης.
Μέχρι στιγμής- και αυτό κρατάμε σαν το πιο σημαντικό- καμία κυβέρνηση δεν έχει αγγίξει αυτά τα ζωτικά ζητήματα, προφανώς για λόγους λίγο- πολύ προφανείς.
Να ξέρουν όμως ότι ποτέ το εκλογικό σώμα δεν θα πιστέψει πραγματικά στις προθέσεις τους, γιατί απλά δεν έχει δει Θεσμικές τομές.
Το μόνο που βλέπει είναι διορισμοί από τους κάθε φορά κρατούντες, το μόνο που βλέπει είναι παράλογους φόρους όπως ο ΕΝΦΙΑ, το μόνο που βλέπει η κοινωνία είναι κάποια προεκλογικά επιδόματα και προεκλογικές παροχές. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο σήμερα, αλλά δεκαετίες τώρα… Και μετά λένε γιατί ο κόσμος έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στο πολιτικό σύστημα εν γένει…
Συνεπώς ας αφήσουν τις άκρατες οικονομικές μεταρρυθμίσεις και ας πιάσουν πρώτα τις Θεσμικές.
Δημήτρης Κυριακού
