Διανύουμε τον ενδέκατο μήνα της νέας δεκαετίας, λίγο μετά το τέλος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Μια νέα κρίση, παγκόσμιας εμβέλειας και αυτή, αλλά διαφορετικού τύπου απειλή, έχει έρθει στη ζωή μας. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα επισημαίνουν την χρονιά αυτή στους φοιτητές τους, ως σημαντική μελέτης εξαιτίας των πυκνών και σημαντικών γεγονότων.
Το 2020 είναι αναμφισβήτητα η χρονιά της πανδημίας. Κοσμοϊστορική για εμάς που την ζούμε, μια ακόμη χρονιά υγειονομικής κρίσης για τους ιστορικούς, σαν κάποιες άλλες που συνέβησαν την προηγούμενη χιλιετία, όπως η ισπανική γρίπη το 1918. Με έναν αστερίσκο βέβαια, διότι συνδυάζεται με κάποια στοιχεία που πρώτη φορά βρίσκουμε τόσο ανεπτυγμένα στην ιστορία της ανθρωπότητας . Ο 21αιώνας βρίσκει τις κοινωνίες πιο αστικοποιημένες από ποτέ.
Το 2020 εκτός από χρονιά πανδημίας είναι και χρονιά 5G. Το 5ης γενιάς ασύρματο δίκτυο είναι ορόσημο για την περαιτέρω εξέλιξη της τεχνολογίας και των ψηφιακών αγαθών που θα απολαμβάνουν οι άνθρωποι στο μέλλον. Τα κράτη και οι άνθρωποι έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός από έναν υγειονομικό κίνδυνο και την δυσκολία να περιορίσουν τις ελευθερίες που προσφέρει ο αστικός τρόπος ζωής και η τεχνολογία.
Η χρονιά αυτή κρύβει και άλλες εκπλήξεις λίγο πριν ολοκληρωθεί. Οι αμερικανικές εκλογές είναι ένα ακόμη ιστορικό στοιχείο. Υποψήφιος πρόεδρος λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους στην ιστορία των ΗΠΑ, σπάζοντας το ρεκόρ του πρώτου έγχρωμου προέδρου της. Πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος στην ιστορία της χώρας. Ρεκόρ συμμετοχής στις εκλογές και επιστολική ψήφος δίνουν νέα διάσταση. Τελευταίο και πιο σημαντικό, εκλογές οι οποίες πρόεδρος, υποψήφιος για δεύτερη θητεία, ζητά να σταματήσει η διαδικασία της καταμέτρησης, αμφισβητεί το αποτέλεσμα και απειλεί πως θα προσφύγει στα δικαστήρια.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κυβέρνηση Trump, που την τελευταία τετραετία απείχε συνειδητά από την παγκοσμιοποίηση, ακυρώνοντας διεθνείς συμφωνίες, βάζουν την μεγαλύτερη υπερδύναμη του πλανήτη σε πρωτόγνωρη εσωστρέφεια αποδυναμώνοντας την αρκετά από τον ρόλο του παγκόσμιου ηγέτη.
Κίνα και Ρωσία διεκδικούν το σκήπτρο αυτό, παίζοντας πολλές φορές λιγότερο ηθικά και δημοκρατικά στην σκακιέρα της διεθνούς διπλωματίας, σε σχέση με τις άλλες χώρες της Δύσης.
Τη φετινή χρονιά έγινε και ένα άλλο γεγονός, λιγότερο δημοφιλές στις καθημερινές συζητήσεις και αναλύσεις . Πριν κάτι μήνες η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε κάτι πρωτόγνωρο για την ιδιοσυγκρασία της. Εξέδωσε για πρώτη φορά στην ιστορία της κοινό ευρωομόλογο στο όνομα της ευρωπαϊκής επιτροπής, ζητώντας χρήματα από την αγορά για όλα τα κράτη μέλη της. Μια κίνηση που αρνήθηκε σθεναρά ο ευρωπαϊκός βοράς την περίοδο των μνημονίων, μολονότι έβαζε το θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο ευρωπαϊκός νότος επανειλημμένα.
Η κίνηση αυτή έχει πρώιμα ψήγματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ένα σημαντικό βήμα, ένα ταμπού που έσπασε, για τις ανάγκες των ευρωπαϊκών οικονομιών εξαιτίας των συνεπειών της πανδημίας.
Παρόλο την αναγκαιότητα των μέτρων αυτών, για να παρθούν χρειάστηκαν 90 ώρες εξαντλητικής διαπραγμάτευσης μέχρι οι ηγέτες να καταλήξουν σε κοινό ανακοινωθέν. Η ΕΕ μέσα στο χρόνο έχει δείξει απίστευτη αδράνεια και δυσκαμψία και σε άλλα σημαντικά θέματα, όπως η αντιμετώπιση του ισλάμ και των δολοφονικών επιθέσεων από φανατισμένους μουσουλμάνους σε ευρωπαϊκές χώρες όπως στη Γαλλία και το Βέλγιο, μέχρι την ατολμία της για μέτρα εμπάργκο στον Ερντογάν.
Η Ευρωπαϊκή ένωση πρέπει να αποβάλει το σύνδρομο του κομπάρσου στη διεθνή σκηνή. Έχει χρυσή ευκαιρία να βρεθεί στον ρόλο του παγκόσμιου ηγέτη αρκεί να αποκτήσει ομοσπονδιακή νοοτροπία, χωρίς να είναι στην πράξη , παίρνοντας γρήγορες και τολμηρές αποφάσεις για τα κράτη μέλη ξεχωριστά και το ευρωπαϊκό κοινό καλό γενικά.
Μάριος Λουκάς
Φοιτητής στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου
