Σήμα για συνέχιση της ευελιξίας στη δημοσιονομική πολιτική λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη – μέλη της ΕΕ.
Στόχος είναι η αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊού, ώστε τα κράτη – μέλη να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Σε δηλώσεις του, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκή Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, είπε χαρακτηριστικά: «Υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα για την οικονομία της ΕΕ, αλλά προς το παρόν η πανδημία εξακολουθεί να πλήττει τα μέσα βιοπορισμού των ανθρώπων και την ευρύτερη οικονομία. Για να μετριαστεί αυτός ο αντίκτυπος και να προωθηθεί μια ανθεκτική και βιώσιμη ανάκαμψη, το σαφές μας μήνυμα είναι ότι η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να συνεχιστεί για όσο διάστημα χρειάζεται. Με βάση τις τρέχουσες ενδείξεις, η γενική ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει ενεργή το 2022 και θα απενεργοποιηθεί το 2023. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο έπακρο τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος τους παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να στηρίξουν την οικονομία τους χωρίς να επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά τους. Τα έγκαιρα, προσωρινά και στοχοθετημένα μέτρα θα επιτρέψουν την ομαλή επιστροφή σε βιώσιμους προϋπολογισμούς μεσοπρόθεσμα».
Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, επεσήμανε: «Ένα χρόνο μετά, η μάχη κατά της νόσου COVID-19 δεν έχει ακόμη κερδηθεί και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν επαναλαμβάνουμε τα λάθη που κάναμε πριν από μια δεκαετία αποσύροντας την υποστήριξή μας πολύ νωρίς. Για το 2022, είναι σαφές ότι η δημοσιονομική στήριξη θα εξακολουθήσει να είναι αναγκαία: καλύτερα να αποκλίνουμε κάνοντας υπερβολικά πολλά παρά πολύ λίγα. Ταυτόχρονα, οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να διαφοροποιούνται ανάλογα με τον ρυθμό ανάκαμψης κάθε χώρας και την υποκείμενη δημοσιονομική της κατάσταση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι, καθώς η χρηματοδότηση από το Next Generation EU αρχίζει να ρέει, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν τη διατήρηση και ενίσχυση των επενδυτικών δαπανών μέσω επιχορηγήσεων της ΕΕ».
Σε σχετική ανακοίνωση η Κομισιόν σημειώνει ότι με το πέρας της πανδημίας, τα κράτη – μέλη θα κληθούν να λάβουν πιο στοχευμένα μέτρα, με στόχο την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης οικονομικής προοπτικής.
Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν πρότεινε την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής τον Μάρτιο του 2020 προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές συνέπειες του κορωνοϊού. Έτσι, τα κράτη – μέλη είχαν την δυνατότητα να λάβουν μέτρα για την στήριξη των οικονομιών τους.
Κατόπιν, εκφράζεται προβληματισμός για τη λήψη απόφασης για την απενεργοποίηση της ρήτρας ή τη συνέχιση της ενεργοποίησής της για το 2022.
Σημείο – κλειδί για την όποια απόφαση αποτελεί το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ ή στη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα (τέλος του 2019). Κατά συνέπεια, δεν αποκλείεται η εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής το 2022 και η απόσυρσή της το 2023.
Παράλληλα, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό για την επίτευξη υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών, με στόχο την μετάβαση στην ψηφιακή και την πράσινη οικονομία.
Μέσω του προαναφερθέντος μηχανισμού θα διατεθούν 312,5 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και έως 360 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων στα κράτη – μέλη για τη στήριξη της υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
Επιπλέον, η εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα έχει επίδραση στις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές, αφού οι πόροι θα δώσουν ώθηση στην οικονομία, χωρίς επιβάρυνση του δημοσίου χρέους.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτρέπει τα κράτη – μέλη να αξιοποιήσουν την ύπαρξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, την προώθηση υψηλότερης δυνητικής ανάπτυξης και τη βελτίωση των υποκείμενων δημοσιονομικών τους θέσεων σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο.
