Το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα απόφαση που εξασφαλίζει τη συνέχιση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης του έργου του διεθνούς θερμοπυρηνικού πειραματικού αντιδραστήρα (ITER) κατά την περίοδο 2021-2027 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).
Η ενδεικτική ευρωπαϊκή συνεισφορά στο έργο για την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 5,61 δισεκατομμύρια € σε τρέχουσες τιμές.
Το ITER είναι μια διεθνής έρευνα πυρηνικής σύντηξης και μηχανικής, η οποία θα είναι το μεγαλύτερο πείραμα φυσικής μαγνητικής πλάσματος στον κόσμο.
Η πυρηνική σύντηξη βασίζεται στη συγχώνευση ατόμων υδρογόνου, που δημιουργούν το βαρύτερο ήλιο και παράλληλα απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε «καθαρό» ηλεκτρισμό. Μια διαδικασία που δεν εκπέμπει άνθρακα στην ατμόσφαιρα και δεν επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή.
Ιστορικό
Η συμφωνία για τον διεθνή θερμοπυρηνικό πειραματικό αντιδραστήρα (ITER) υπεγράφη τον Νοέμβριο του 2006 από την Ευρατόμ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσική Ομοσπονδία, την Ιαπωνία, την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ινδία. Η Ευρατόμ, η οποία βάσει της συμφωνίας ITER είναι το μέρος υποδοχής, έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στο έργο αυτό. Το διεθνές αυτό έργο για ενέργεια σύντηξης αποτελεί το πρώτο στο είδος του μακροπρόθεσμο έργο για την κατασκευή και λειτουργία ενός αντιδραστήρα με σκοπό να ελεγχθεί η σκοπιμότητα της σύντηξης ως πηγής ενέργειας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Επιτροπής, η σημαντική επίτευξη του πρώτου πλάσματος θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα τον Δεκέμβριο του 2025, με την πλήρη λειτουργία του να εκτιμάται για το 2035. Η ενέργεια σύντηξης ως βιώσιμη εμπορική πηγή ενέργειας δεν αναμένεται να παραγάγει ηλεκτρισμό πριν από το 2050.
Με την απόφαση 2007/198/Ευρατόμ ιδρύθηκε η ευρωπαϊκή κοινή επιχείρηση για τον ITER και την ανάπτυξη πυρηνικής σύντηξης προς παροχή της συνεισφοράς της Ευρατόμ στον Διεθνή οργανισμό ενέργειας σύντηξης ITER και στις δραστηριότητες ευρύτερης θεώρησης με την Ιαπωνία, καθώς και προς εκπόνηση και συντονισμό προγράμματος δραστηριοτήτων σε προπαρασκευή της κατασκευής αντιδραστήρα επίδειξης για σύντηξη και σχετικών εγκαταστάσεων.
Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για απόφαση του Συμβουλίου στις 7 Ιουνίου 2018. Στις 15 Ιανουαρίου 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με την πρόταση ITER, το οποίο χαιρετίζει την πρόταση και καλεί το Συμβούλιο να την εγκρίνει (το Κοινοβούλιο δεν διαθέτει συννομοθετικές εξουσίες για την πρόταση αυτή). Το Συμβούλιο κατέληξε σε πολιτική συμφωνία επί του σχεδίου οδηγίας στις 18 Δεκεμβρίου 2020.
