Απόρριψη και αποστασιοποίηση συνοδεύουν το συνέδριο Γονιμότητας, το οποίο είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί τον επόμενο μήνα, με την ακύρωσή του να μοιάζει ως ένα αρκετά πιθανό ενδεχόμενο.
Αφορμή είναι το βίντεο, στο οποίο απεικονίζεται μία γυναίκα με σχεδόν ενοχική διάθεση να «απολογείται» για το γεγονός ότι σε προχωρημένη ηλικία δεν έχει αποκτήσει παιδί, καλώντας σε σχετική ενημέρωση.
Κι όμως, ένα τόσο σημαντικό ζήτημα γίνεται παιχνίδι σε απόψεις αναχρονιστικές, που πέραν αυτού, είναι εκτός πραγματικότητας.
Αρχικά, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και της επιλογής των γυναικών να ορίσουν με τον δικό τους τρόπο την προσωπική ζωή τους αποτελεί κατάκτηση που δεν πρέπει να εκχωρηθεί.
Ταυτόχρονα, αυτή η άστοχη πρωτοβουλία έφερε στο προσκήνιο ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα για το μέλλον της χώρας: το δημογραφικό.
Κεντρική θέση του συνεδρίου είναι ότι η μείωση του πληθυσμού είναι πιθανότατα απόρροια της επιλογής ανάμεσα στην καριέρα και την ευτυχία που προσφέρει η τεκνοποίηση. Ωστόσο, η ρίζα του προβλήματος δεν εντοπίζεται σε οπισθοδρομικές και εκτός πραγματικότητας διαπιστώσεις.
Αρχικά, ας αναλογιστούμε τον συνδυασμό της ύπαρξης χαμηλών μισθών και υψηλού κόστους διαβίωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις στην έμμεση φορολογία. Ή διαφορετικά, σε φορολογία επί ειδών για τα οποία η φορολογία είναι οριζόντια και περιλαμβάνει βασικά είδη διαβίωσης. Κατά συνέπεια, η απόκτηση παιδιών αποτελεί για πολλά ζευγάρια ένα επιθυμητό αλλά δύσκολο στην πραγματοποίηση στόχο.
Επιπλέον, οι εργασιακές παροχές για τις γυναίκες είναι ιδιαίτερα πενιχρές στην Ελλάδα. Οι άδειες μητρότητας είναι εξαιρετικά μικρές, την στιγμή που πολλές μητέρες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της απόλυσης μετά την επιστροφή στην εργασία, αφού ορισμένοι δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται τον αγώνα για την απόκτηση παιδιών…
Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι η μισθολογική ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αποτελεί εξίσου ζήτημα προς επίλυση.
Κατόπιν, η χώρα διακρίνεται από ελλειπή στήριξη της προσχολικής αγωγής, γεγονός που αναπαράγει το πρόβλημα. Χρέος την Πολιτείας είναι η άμεση στήριξη της προσχολικής αγωγής, ώστε αυτή να συμβάλλει υποστηρικτικά στην προσπάθεια ανάσχεσης του δημογραφικού.
Την ίδια στιγμή, η στήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών και των γυναικών που μεγαλώνουν μόνες παιδιά αποτελεί μία μάλλον άγνωστη συζήτηση, με χιλιάδες γυναίκες να στερούνται ουσιαστικής βοήθειας και το κράτος να αγνοεί παντελώς το θέμα.
Το ζήτημα του δημογραφικού αποτελεί πρόκληση που απαιτεί πολιτικές με ορίζοντα δεκαετιών. Κανένας αναχρονισμός και καμία γραφικότητα δεν θα επιλύσει το πρόβλημα.
Η απάντηση είναι μία και σαφής: η καριέρα και η απόκτηση παιδιών δεν αποτελούν διακριτές επιλογές. Μπορούν να συμβαδίσουν, αρκεί να υπάρχει σχέδιο. Η καλλιέργεια ενοχικών συνδρόμων που παραπέμπουν σε άλλες εποχές και άλλες κοινωνίες παράγει αντίθετα αποτελέσματα.
Ι. Διαμάντης
