Σήμερα, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πράξης για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών (EDIRPA) για την περίοδο 2022-2024. Όπως ανακοινώθηκε στην κοινή ανακοίνωση του Μαΐου σχετικά με τα επενδυτικά κενά στον τομέα της άμυνας, η Επιτροπή υλοποιεί τη δέσμευσή της να δημιουργήσει ένα βραχυπρόθεσμο μέσο της ΕΕ για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανικών δυνατοτήτων μέσω κοινών προμηθειών από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ανταποκρινόμενο σε αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το μέσο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των πλέον επειγουσών και κρίσιμων αναγκών σε αμυντικά προϊόντα, οι οποίες προκύπτουν από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η Επιτροπή προτείνει τη δέσμευση 500 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ από το 2022 έως το 2024. Το μέσο θα προσφέρει κίνητρα στα κράτη μέλη, σε πνεύμα αλληλεγγύης, να προβαίνουν σε κοινές προμήθειες, ενώ θα διευκολύνει την πρόσβαση όλων των κρατών μελών σε επειγόντως αναγκαία αμυντικά προϊόντα.
Θα αποτρέψει τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών για τα ίδια προϊόντα και θα διευκολύνει την εξοικονόμηση κόστους. Θα ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα και θα επιτρέψει στην ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ) να προσαρμόσει καλύτερα και να αυξήσει τις παραγωγικές της ικανότητες για την παραγωγή των αναγκαίων προϊόντων. Το εν λόγω μέσο θα στηρίζει δράσεις από κοινοπραξίες που θα απαρτίζονται από τουλάχιστον τρία κράτη μέλη. Οι επιλέξιμες δράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν νέα έργα αμυντικών προμηθειών ή την επέκταση έργων που ξεκίνησαν με την έναρξη του πολέμου.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, δήλωσε τα εξής: «Τα κράτη μέλη έχουν λάβει τολμηρά μέτρα μεταφέροντας επειγόντως αναγκαίο αμυντικό εξοπλισμό στην Ουκρανία. Στο ίδιο πνεύμα αλληλεγγύης, η ΕΕ θα τα βοηθήσει να αναπληρώσουν τα αποθέματα αυτά παρέχοντας κίνητρα για κοινές προμήθειες, επιτρέποντας έτσι στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία να ανταποκριθεί καλύτερα σε αυτές τις επείγουσες ανάγκες. Η πρόταση κανονισμού EDIRPA αποτελεί ιστορικό ορόσημο για τη δημιουργία της Αμυντικής Ένωσης της ΕΕ, την ενίσχυση της ασφάλειας των πολιτών της ΕΕ και την ανάδειξη της ΕΕ ως ισχυρότερου εταίρου για τους συμμάχους μας.»
Ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, κ. Τιερί Μπρετόν, πρόσθεσε: «Σήμερα κάνουμε ένα ιστορικό βήμα προς την αμυντική ολοκλήρωση της Ευρώπης. Ενώ ο πόλεμος μαίνεται στα σύνορα της Ευρώπης, ανταποκρινόμαστε στην έκκληση των αρχηγών κρατών της ΕΕ παρουσιάζοντας σήμερα ένα νέο μέσο για τη στήριξη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της από κοινού αγοράς όπλων. Αφενός συμβάλλουμε στην αναπλήρωση μέρους των αποθεμάτων μετά τη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία κι αφετέρου δημιουργούμε ένα κίνητρο μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ για κοινές αγορές εκ μέρους των κρατών μελών. Ο τομέας της άμυνας στην Ευρώπη σημειώνει αλματώδη πρόοδο.»
Στόχοι του μέσου
Ειδικότερα, το μέσο:
- θα ενισχύσει την συνεργασία των κρατών μελών στις προμήθειες στον τομέα της άμυνας. Αυτό θα συμβάλλει στην αλληλεγγύη, τη διαλειτουργικότητα και την αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών, θα αποτρέψει τα φαινόμενα παραγκωνισμού (αδυναμία των κρατών μελών να ικανοποιήσουν τη ζήτηση αμυντικών προϊόντων λόγω κορύφωσης της ζήτησης) και θα αποτρέψει τον κατακερματισμό.
- θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και την αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας, ιδίως με την επιτάχυνση της προσαρμογής της βιομηχανίας στις διαρθρωτικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των παραγωγικών της ικανοτήτων, ως αποτέλεσμα του νέου περιβάλλοντος ασφάλειας μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Επιλέξιμες δράσεις για υποστήριξη
Το μέσο θα στηρίζει δράσεις που πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- κοινοπραξία τουλάχιστον τριών κρατών μελών·
- επέκταση της υπάρχουσας ή νέα συνεργασία για την κοινή προμήθεια των πλέον επειγόντων και κρίσιμων αμυντικών προϊόντων·
- διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που αντικατοπτρίζουν τη συμμετοχή της ΕΒΤΒΑ.
Το μέσο θα λαμβάνει υπόψη το έργο της ειδικής ομάδας για τις κοινές προμήθειες στον τομέα της άμυνας που συστάθηκε από την Επιτροπή και του ύπατου εκπροσώπου/επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας. Η εν λόγω ειδική ομάδα διευκολύνει τον συντονισμό των πολύ βραχυπρόθεσμων αναγκών προμηθειών των κρατών μελών και συνεργάζεται με τα κράτη μέλη και τους κατασκευαστές της ΕΕ στον τομέα της άμυνας για τη στήριξη των κοινών προμηθειών προς αναπλήρωση των αποθεμάτων.
