Η Ελλάδα ανέλαβε σήμερα, 1η Απριλίου 2021, την διαρκείας ενός έτους Προεδρία της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (International Holocaust Remembrance Alliance/IHRA).
Διαδεχόμενη την Γερμανική Προεδρία της IHRA, η Ελλάδα με βαθύ αίσθημα ευθύνης δεσμεύεται να προάγει το καίριο έργο της IHRA για να διατηρηθεί ζωντανή η μνήμη του Ολοκαυτώματος.
Λόγω της πανδημίας, η εκδήλωση παράδοσης-παραλαβής της Προεδρίας διεξήχθη διαδικτυακά και από ελληνικής πλευράς απηύθυναν χαιρετισμούς ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως και ο αναλαμβάνων χρέη Προέδρου της IHRA, Πρέσβης Χριστόδουλος Λάζαρης.
Κεντρικό θέμα της Ελληνικής Προεδρίας θα είναι η «Διδασκαλία και μάθηση για το Ολοκαύτωμα: Εκπαίδευση για έναν κόσμο χωρίς ποτέ ξανά γενοκτονία». Στο πλαίσιο αυτό θα διεξαχθεί σειρά εκδηλώσεων με στόχο την εκπαίδευση των νεότερων γενεών, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας για το τί σημαίνει το Ολοκαύτωμα, ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελληνική Προεδρία της IHRA συμπίπτει με την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία και αποτελεί ευκαιρία ανάδειξης αφενός ότι η οικοδόμηση της σύγχρονης Ελλάδας βασίστηκε στις ανθρωπιστικές αξίες και στις βασικές ελευθερίες και αφετέρου ότι η ελληνική κοινωνία δεσμεύεται να παραμείνει σε εγρήγορση ενάντια στο ρατσισμό, τον αντισημιτισμό και τη λήθη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
<<Είναι τιμή και προνόμιο να σας καλωσορίζουμε στην εκδήλωση για την έναρξη της Ελληνικής Προεδρίας της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA), τον μεγαλύτερο παγκόσμιο οργανισμό που ενώνει κυβερνήσεις, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και εμπειρογνώμονες, στο πλαίσιο της ιδιαίτερα σημαντικής αποστολής της προώθησης και της εμβάθυνσης της εκπαίδευσης, της μνήμης και της έρευνας για το Ολοκαύτωμα.
Μνήμη σημαίνει ανθρωπιά. Η εκπαίδευση για τα γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν είναι η υποχρέωσή μας στο παρόν. Περισσότερα από είκοσι χρόνια μετά τη σύστασή του, το έργο του οργανισμού IHRA είναι περισσότερο, και όχι λιγότερο, σημαντικό. Γιατί καθώς περνά ο χρόνος, ο κίνδυνος οι αναμνήσεις να ξεθωριάσουν μεγαλώνει, ενώ τα γεγονότα που είναι εγγύτερα στο παρόν φαίνεται να κυριαρχούν έναντι των φρικτών γεγονότων του παρελθόντος.
Ο οργανισμός IHRA έχει αξία ακριβώς επειδή η αποστολή του είναι η αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου. Ρίχνοντας φως στο παρελθόν, στέλνουμε το πιο ξεκάθαρο μήνυμα για το μέλλον: Δεν ξεχνάμε ποτέ. Ποτέ ξανά.
Η Ελληνική Προεδρία ετοιμάζει σειρά εκδηλώσεων που αποβλέπουν στο να διατηρηθεί ζωντανή αυτή η μνήμη, να διδαχθούν τα παιδιά μας το Ολοκαύτωμα και να επιστήσουν την προσοχή τους ώστε να αντιληφθούν τα βάθη στα οποία μπορεί να φτάσει η αγριότητα της ανθρωπότητας.
Η εκπαίδευση είναι η βασική ακτίνα στον τροχό της μνήμης, όχι μόνο ως κομμάτι της ύλης που διδάσκεται, αλλά κι έτσι όπως παίρνει σάρκα και οστά στα μουσεία, μέσω της έρευνας και μέσω του έργου των ιδρυμάτων. Αλλά και μέσω της εκτεταμένης κάλυψης στα παραδοσιακά μέσα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η εκπαίδευση είναι το όπλο του σκεπτόμενου ανθρώπου. Να βασίζεται στην εμπειρία και να χρησιμοποιεί τη λογική για να εξάγει συμπεράσματα. Αυτή είναι η καλύτερη άμυνα απέναντι στο δόγμα και στην υστερία. Τόσο ο Πλάτωνας όσο και ο Σπινόζα θα αναγνώριζαν την διαδικασία αυτή ως ασπίδα και ως φως που μπορεί να μας καθοδηγήσει.
Η Ελληνική Προεδρία του Οργανισμού IHRA συμπίπτει με τις εκδηλώσεις μνήμης για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή για τη χώρα και τον λαό της. Άλλωστε, η σύγχρονη Ελλάδα είχε ως θεμέλια τις ανθρωπιστικές αξίες και τις οικουμενικές ελευθερίες. Η προσήλωσή μας στη μάχη ενάντια στον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό εδράζεται στον πυρήνα αυτών των αξιών και ελευθεριών.
Κυρίες και κύριοι, τη χρονιά της ελληνικής Προεδρίας της IHRA θυμόμαστε εκείνους που έχασαν την ζωή τους στο Ολοκαύτωμα. Ωστόσο, σήμερα θυμόμαστε και όσους επέζησαν. Γυναίκες όπως η Εσθήρ Κοέν, που τη στιγμή που απεβίωσε στα βορειοδυτικά Ιωάννινα, τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, ήταν η γηραιότερη επιζήσασα του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα.
Το 1944, η Εσθήρ, γνωστή ως Στέλλα, ήταν μία από τους εκατοντάδες Ρωμανιώτες Εβραίους που μεταφέρθηκαν στο Auschwitz. Από τους 1.700 άντρες, γυναίκες και παιδιά που συγκεντρώθηκαν και στάλθηκαν στο στρατόπεδο θανάτου των ναζί, λιγότεροι από εκατό επέζησαν. Η Εσθήρ αποχωρίστηκε τους γονείς και τα αδέρφια της στις πύλες του Auschwitz. Δεν τους είδε ποτέ ξανά.
Σε μια συνέντευξή της στην «Καθημερινή», η Στέλλα προκαλεί συγκίνηση λέγοντας: «Θα πεθάνω και δεν θα υπάρχει άνθρωπος να με σηκώσει, να με θάψει. Δεν υπάρχουν συγγενείς, εξολοθρεύτηκαν».
Σήμερα θυμόμαστε την Στέλλα, την οικογένειά της, την κοινότητα των Ιωαννίνων και όσους έχασαν τη ζωή τους στο Ολοκαύτωμα. Θυμόμαστε ακόμα και σφιχταγκαλιάζουμε όλους όσοι επέζησαν και βρίσκονται σήμερα μαζί μας, ανάμεσα σε αυτούς και 20 επιζήσαντες που ζουν στην Ελλάδα.
Στο όνομα της Εσθήρ Κοέν, είναι μεγάλη προσωπική μου τιμή που σας καλωσορίζω στην Ελληνική Προεδρία. Καθώς τα χρόνια περνούν, είναι υποχρέωσή μας να πούμε την ιστορία. Να διατηρήσουμε ζωντανές τις μνήμες. Να αντλήσουμε διδάγματα. Και ποτέ, ποτέ να μην ξεχάσουμε.>>
Νίκη Κεραμέως στην τελετή ανάληψης της ελληνικής Προεδρίας IRHA: «Η καταπολέμηση του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού ζήτημα ύψιστης σημασίας»
Μήνυμα διατήρησης της ιστορικής μνήμης του Ολοκαυτώματος, ενότητας και καταπολέμησης της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού έστειλε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως κατά τη διαδικτυακή τελετή ανάληψης από την Ελλάδα της Προεδρίας της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (International Holocaust Remembrance Alliance/IRHA), για ένα χρόνο. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμμένος, ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ο νέος Πρόεδρος του IRHA Πρέσβης Χριστόδουλος Λάζαρης.
«Η καταπολέμηση του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας για το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Η ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής κοινότητας μέσω σεμιναρίων και δράσεων για εκπαιδευτικούς και μαθητές, που ρίχνουν φως στις τραγικές στιγμές του Ολοκαυτώματος, αποτελεί καίρια στρατηγική που ήδη υλοποιεί το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.», επεσήμανε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων σε συνεργασία με το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος διοργανώνουν μαθητικό διαγωνισμό δημιουργίας βίντεο με κεντρικό θέμα το Ολοκαύτωμα. Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης Λυκείου, διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών κάθε έτος, και οι πρωτεύσαντες συμμετέχουν στο ειδικό πρόγραμμα του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδας που περιλαμβάνει την εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο του Άουσβιτς. Η εκπαιδευτική επίσκεψη συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Το τελευταίο σχολικό έτος έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό 304 μαθητές, εκ των οποίων 120 βραβεύτηκαν και πρόκειται να ταξιδέψουν στο Μουσείο του Άουσβιτς μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση του κορωνοϊού.
«Ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός συμμετοχών είναι ενδεικτικός του μεγάλου ενδιαφέροντος εκ μέρους της μαθητικής κοινότητας για έρευνα, μάθηση και διεύρυνση των προοπτικών, καθώς και για τις αξιοσημείωτες προσπάθειες και τη σταθερή αφοσίωση των εκπαιδευτικών για την υποστήριξη τέτοιων πρωτοβουλιών προς τον κοινό μας στόχο: να εξαλειφθεί το μίσος και η μισαλλοδοξία και να αγκαλιαστεί η διαφορετικότητα και η ισότητα για όλους.», κατέληξε στο μήνυμά της η Νίκη Κεραμέως.
